Μια συζήτηση για τα μπλογκ στην έκθεση βιβλίου, μια συζήτηση στην τηλεόραση κι αφιερώματα αντί αφιερωμάτων…

Την Κυριακή 13 Μαίου, σε μια μάλλον νέα εκπομπή της ΕΤ1 («Μέσα στα πράγματα») παρακολούθησα τον κ. Νίκο Δήμου συγγραφέα και ιστολόγο, να συζητά με τον κ. Στέφανο Τζουμάκα, βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, για την «χρησιμότητα της πολιτικής». Στο τέλος της εκπομπής ο κ. Τζουμάκας είπε ότι σήμερα έχουμε ιδιοκτήτες του δημόσιου λόγου, αναφερόμενος στην κατάσταση που επικρατεί στα Μέσα. Ο κύριος Δήμου συμφώνησε, λέγοντας ότι είναι πρωταθλητής σε παραιτήσεις από έντυπα, κι αναφέρθηκε στην ελπίδα που συνιστούν τα ιστολόγια και το Διαδίκτυο για την ενημέρωσή μας. Το ίδιο έκαναν και ο κ. Τζουμάκας, και ο οικοδεσπότης της εκπομπής κ. Δημήτρης Δημητράκος. Δε γνωρίζω από που αντλούν την αισιοδοξία τους, αλλά δυστυχώς τα παραδοσιακά Μέσα κι όλοι οι ισχυροί ενδιαφερόμενοι κάνουν ό,τι περνάει απ’ το χέρι τους ώστε να απαξιώσουν, να διαστρεβλώσουν και τελικά να αποδυναμώσουν το φαινόμενο.

Την προηγούμενη ημέρα, Σάββατο 12 Μαίου, η Ελευθεροτυπία, δημοσίευσε ένα ατυχές αφιέρωμα στα ιστολόγια, το οποίο επιβεβαιώνει κατά τη γνώμη μου όσα υποστηρίζω στο βιβλίο μου περί φόβου κι αμηχανίας των παραδοσιακών Μέσων απέναντι στα Νέα Μέσα. Στο αφιέρωμα εκτός αρκετών άλλων λαθών και προχειροτήτων, μπορεί να διακρίνει κανείς εύκολα την αγωνία των δημοσιογράφων του παραδοσιακού Τύπου να υπερασπιστούν το Μέσο τους. Προλαβαίνουν λοιπόν σε κάποιο σημείο να προεξοφλήσουν οι συντάκτες κ.κ. Θωμάς Τσάτσης, και Ντανί Βέργου ότι (τα ιστολόγια) «δεν πρόκειται για Μέσα Ενημέρωσης». Βέβαια στο ίδιο αφιέρωμα, ο ισχυρισμός τους αυτός καταρρίπτεται πρώτα απ’ τον σύμβουλο του ΠΑΣΟΚ σε θέματα ίντερνετ και ιστολόγο, κ. Παναγιώτη Βρυώνη («είναι μέρος της καθημερινότητάς μου, της ενημέρωσής μου» κ.λπ.) κι έπειτα απ’ τον επίσης ιστολόγο βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελο Βενιζέλο («είναι το πιο δυναμικό και άμεσο μέσο επαφής με ένα ευρύτερο ακροατήριο»).

Την Παρασκευή 11 Μαίου, η ίδια εφημερίδα και ειδικότερα το ένθετό της «Βιβλιοθήκη», εγκαινίασε ένα «βιβλιοφιλικό» ιστολόγιο, που ανακοινώθηκε μ’ ένα εναρκτήριο κείμενο τόσο στην έντυπη έκδοσή της όσο και στην ηλεκτρονική.

Την Πέμπτη 10 Μαίου η δωρεάν εβδομαδιαία εφημερίδα Lifo δημοσίευσε ένα αφιέρωμα στο ελληνικό Διαδίκτυο και στα ιστολόγια και την ίδια ημέρα διοργανώθηκε συζήτηση στην έκθεση βιβλίου της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με αντικείμενο τα ιστολόγια και τη σχέση τους με το βιβλίο. Για την τελευταία θα κάνω μερικά σχόλια γιατί την παρακολούθησα απ’ το πρώτο ως το τελευταίο της λεπτό.

Ομολογώ ότι θα περίμενα το ΕΚΕΒΙ ή ο ΣΕΒΑ να γνώριζε ότι έχουν ήδη εκδοθεί έξι ή επτά βιβλία ελλήνων ιστολόγων καθώς κι ακόμα ένα, δοκίμιο πάνω στο φαινόμενο των ιστολογίων, του οποίου τυχαίνει να είμαι ο συγγραφέας. Κανείς απ’ τους διοργανωτές δε μπήκε στον κόπο να καλέσει τους ανθρώπους που έχουν ήδη συνδέσει τα ιστολόγια με τα βιβλία. Αντ’ αυτού το πάνελ περιελάμβανε τους δημοσιογράφους τριών απ’ τις πέντε μεγαλύτερες εφημερίδες της Ελλάδας, καθώς κι έναν συγγραφέα, που εκτός από ιστολόγος είναι και κόλουμνιστ σε μια απ’ αυτές τις εφημερίδες. Ωστόσο, ο προκλητικός αποκλεισμός ανεξάρτητων ιστολόγων απ’ τη σύσταση του πάνελ δε σχολιάστηκε από κανέναν παρευρισκόμενο, παρ’ όλο που θα ήταν εύλογο κι ίσως θεμιτό.

Οι εισηγήσεις περιορίστηκαν σε μια θεωρητική προσέγγιση του φαινομένου, απ’ τη μεριά ειδημόνων. Όμως κάτι οι ακαδημαϊκές τοποθετήσεις, κάτι οι φιλολογικού περιεχομένου περιγραφές και η αγωνία επίδειξης γνωστικής επάρκειας, κατορθώθηκε τελικά να συσκοτιστεί όλη η προβληματική των ιστολογίων. Όπως διαπιστώνεται απ’ τις μαρτυρίες παρευρισκομένων εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ αλλά κι εδώ, η συζήτηση τελικά δεν ήταν καθόλου συζήτηση. Οι συνάδελφοι του παραδοσιακού Τύπου κατόρθωσαν να συγκαλύψουν το πραγματικό διακύβευμα του Νέου Μέσου, να αποπροσανατολίσουν, και να δώσουν τέλος σ’ έναν κατ’ επίφαση διάλογο με το κοινό. Οι ιστολόγοι δε, έλαμψαν δια της παρουσίας τους. Για την ιστορία, αυτό που είπα στη δική μου τοποθέτηση είναι ότι υπάρχει «ακραίο καθεστώς ανελευθερίας στα παραδοσιακά Μέσα», αλλά η μόνη απάντηση που πήρα ήταν το κυνικό: «ανελευθερία υπάρχει παντού, ακόμα και στα ιστολόγια».

Τί αποδεικνύουν όλα αυτά; Ότι ο διάλογος, όπως οργανώνεται απ’ τις διάφορες κυρίαρχες δομές σήμερα, είναι αυτός που αποκλείει τους πολίτες απ’ τη συμμετοχή. Εκείνος που οργανώνει τη συζήτηση έχει την εξουσία να κατευθύνει τη συζήτηση εκεί που θέλει. Τα ιστολόγια έχουν αυτή την εικόνα γιατί έχουμε όλοι εκπαιδευτεί σε χρόνια αφωνίας και σύγχυσης, σε χρόνια πίστης σε αυθεντίες, στους κάθε λογής ειδικούς των Μέσων, στους φωτεισμένους κήνσορές μας. Το απρόβλεπτο, το μη αναμενόμενο, περιοριζόταν τόσα χρόνια στην πιθανότητα του στατιστικού λάθους, κι ιδού το σημερινό αποτέλεσμα: οι δημόσιες συζητήσεις στην χώρα να μοιάζουν με κακόγουστες φάρσες.