Αθήνα, 5 Ιουνίου 2007
Αγαπητέ κ.Κοροβέση,
Στη στήλη σας «Ψευδοκράτος των Αθηνών» αναρωτιέστε στην Ελευθεροτυπία της 4ης Ιουνίου 2007, αν οι «μπλοκάκηδες» είναι bloggers. Επειδή έχω μια γνώμη, την οποία δημοσιεύω στο βιβλίο μου «Blog. Ειδήσεις απ’ το δικό σου δωμάτιο», σπεύδω να απαντήσω στο πολύ ενδιαφέρον κείμενό σας.
Αρχικά συμφωνώ απόλυτα με τα όσα γράφετε αναφορικά με την ΕΣΗΕΑ. Το συνδικαλιστικό όργανο των δημοσιογράφων στην Ελλάδα απέχει πολύ απ’ το να είναι ένα πραγματικά αντιπροσωπευτικό όργανο διεκδικητικού χαρακτήρα. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται κανείς μέλος της ΕΣΗΕΑ, από μόνος του εγείρει ένα τεράστιο ζήτημα. Ουσιαστικά, τα ΜΜΕ που απαχολούν υπαλλήλους με δελτίο παροχής υπηρεσιών (ενώ εκείνοι εργάζονται κανονικά στις επιχειρήσεις τους), καθορίζουν το ποιός θα αντέξει στο επάγγλεμα και ποιός όχι. Δηλαδή, τα Μέσα σε αγαστή σύμπνοια με την ΕΣΗΕΑ χρησιμοποιούν το μπλοκάκι σαν μια πύλη. Όποιος αντέξει τη μακρόχρονη αναμονή στην πύλη της εργασίας με το κομμάτι, θα ανταμοιφθεί με μια θέση στο μισθολόγιο, η οποία οδηγεί στην εγγραφή στην ΕΣΗΕΑ. Την πύλη αυτή την έχω ονομάσει «ελληνικό checkpoint» ή αλλιώς «πύλη καθιέρωσης».
Κι επειδή οι πολλοί δεν το γνωρίζουν, ας το πούμε πιο καθαρά. Για να γίνει κάποιος μέλος της ΕΣΗΕΑ οφείλει να εργάζεται σε κάποιο Μέσο με μισθό. Τα Μέσα ωστόσο, απασχολούν ολοένα και περισσότερο δημοσιογράφους με δελτίο παροχής υπηρεσιών, δηλαδή δημοσιογράφους που φαίνονται ότι είναι freelancer, αλλά ουσιαστικά εργάζονται κατ’ αποκλειστικότητα. Μ’ αυτό τον τρόπο αποφεύγουν τις όποιες ευθύνες (αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσης κ.λπ) και μαζί ελέγχουν το ποιοί θα γίνουν επαγγελματίες. Οι περισσότεροι νέοι δημοσιογράφοι σταματούν την άσκηση του επαγγέλματος γύρω στα 30 γιατί δεν αντέχουν την ανασφάλεια και την αναξιοκρατία κι έτσι ο κλάδος εμπλουτίζεται είτε μ’ εκείνους που έχουν υπομονή είτε μ’ εκείνους που αναπτύσσουν προσόντα διάφορα των στενά επαγγλεματικών. Βέβαια τα Μέσα έχουν ήδη φροντίσει να τους εκμεταλλευτούν με το καρότο της μελλοντικής πρόσληψης.
Για μερικούς που το μπλοκάκι είναι επιλογή κι όχι εξαναγκασμός, δε μπορούν παρά να ισχύουν τα ίδια, αφού ούτε κι αυτοί μπορούν να γίνουν μέλη του συνδικαλιστικού οργάνου, δηλαδή δεν τους αναγνωρίζεται η ιδιότητα του επαγγελματία δημοσιογράφου. Μ’ αυτή την έννοια είτε είναι κανείς blogger είτε «μπλοκάκης», για την ΕΣΗΕΑ είναι ένα κι αυτό. Η μόνη διαφορά των μεν με τους δε είναι ότι τα «μπλοκάκια» δεν χαρίζουν τη δουλειά τους, διαφορά που επίσης τείνει να ακυρωθεί απ’ το γεγονός ότι συχνά με το πρόσχημα της μαθητείας, οι νέοι δημοσιογράφοι δεν πληρώνονται καν.
Θεωρώ ότι σ’ ένα πρώτο επίπεδο θέτετε το ζήτημα σε σωστή βάση. Μια προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήρια είναι ό,τι πρέπει. Η ΕΣΗΕΑ, αν θέλει να ονομάζεται συνδιακαλιστικό όργανο, χρειάζεται πλήρη αναδιάρθρωση του καταστατικού της.
Ωστόσο, αυτό που γράφετε προς το τέλος, ηχεί πολύ παράξενα:
«Η ανεξάρτητη και αδέσμευτη εφημερίδα αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες, μπροστά σ’ αυτόν τον ασφυκτικό ανταγωνισμό, που είναι στην ουσία του μια παγκόσμια λογοκρισία (ενιαία σκέψη) και κατάργηση της ελεύθερης διακίνησης ιδεών».
Στα δικά μου αυτιά αυτό είναι σαν δικαιολόγηση των οικείων προβλημάτων, πράγμα που εντείνεται από κάτι ακόμα πιο παράξενο: τη σύνδεση του προβλήματος της ΕΣΗΕΑ και των δελτίων παροχής υπηρεσιών με τις ΗΠΑ και τη CIA!
Με συγχωρείτε, αλλά τί σχέση έχουν οι ΗΠΑ και η CIA με την ΕΣΗΕΑ και τα μπλοκάκια; Το γεγονός ότι τα περισσότερα, για να μην πω όλα τα ελληνικά Μέσα, χρησιμοποιούν τα μπλοκάκια είναι απόρροια της πολιτικής των ΗΠΑ και της CIA; Μήπως οι ΗΠΑ υπαγορεύουν στα ελληνικά Μέσα να μην προσλαμβάνουν δημοσιογράφους; Ή μήπως διορίζουν τις ηγεσίες της ΕΣΗΕΑ όλα αυτά τα χρόνια, προκειμένου να ελέγχουν τον κλάδο; Η καταληκτική παράγραφος αδικεί κατά την ταπεινή μου γνώμη το πολύ ενδιαφέρον κείμενό σας, το οποίο είναι απ’ τα ελάχιστα που τα τελευταία χρόνια θίγουν δημόσια αυτό το σοβαρότατο θέμα. Ένα θέμα που, καθώς αφορά στο δημοσιογραφικό κόσμο, λογοκρίνεται και πολύ εύκολα.
Και μιας και κάνετε μόνο στον τίτλο αναφορά στους ιστολόγους, πρέπει να πω ότι οι «μπλοκάκηδες» δεν είναι bloggers. Κι ευτυχώς. Γιατί οι bloggers είναι τουλάχιστον ελεύθεροι ακόμα να γράφουν ό,τι θέλουν όποτε το θέλουν όπως το θέλουν, ενώ αντίθετα, οι «μπλοκάκηδες» είναι υποταγμένοι στην εξουσία του διευθυντή τους που είναι πιθανώς υποταγμένος στην εξουσία του διαφημιστή που είναι υποταγμένος στις επιχειρήσεις. Τα «μπλοκάκια» και η μη αποδοχή τους στην ΕΣΗΕΑ είναι ένα απότοκο της ηγεμονικής αντίληψης για τα Μέσα. Μπορεί οι ιστολόγοι ακόμα να μην πληρώνονται για τη δουλειά τους, αλλά συνιστούν την ελπίδα για μια πραγματικά αδέσμευτη δημοσιογραφία, ενώ οι «μπλοκάκηδες» είναι τα θύματα μιας παλιάς, αναξιόπιστης κι εν πολλοίς παθογενούς δημοσιογραφίας που πρέπει πια ν΄ αλλάξει.
Με τιμή,
Μανώλης Ανδριωτάκης
«Μπλοκάκης» και blogger
Το να αλλάξει το καταστατικό της ΕΣΗΕΑ συζητιέται από τότε που ήμουν νια και γέρασα… Μου φαίνεται ότι μόνο άμα φύγει όλη η παλιά γενιά και αν δεν αφήσει στο πόδι της παρόμοιες νοοτροπίες θα αλλάξουν τα πράγματα. Να σκεφτείς ότι όταν αναγκάστηκε νομίζω η ΕΣΗΕΑ να «ανοίξει» τις πόρτες της σε νέα μέλη τα υποχρέωνε -ανθρώπους που εργάζονταν έμμισθοι πάνω από δεκαετία σε εφημερίδες -να δίνουν εξετάσεις σε διάφορα μαθήματα για να εγγραφούν μέλη του συνδικαλιστικού τους σωματείου! Τώρα σταδιακά όλο και περισσότερο ανοίγουν οι πόρτες, αλλά τα μπλοκάκια παραμένουν ως πρόβλημα. Οταν εγώ εργαζόμουν παλιά σε διαδημοτικό ραδιόφωνο οφείλαμε να κάνουμε μεν τις απεργίες που έκανε η ΕΣΗΕΑ, αλλά η ΕΣΗΕΑ δεν μας κάλυπτε σε προβλήματα που αντιμετωπίζαμε. Ετσι δημιουργήσαμε δικό μας σωματείο από κοινού όλοι οι εργαζόμενοι (από ηχολήπτες και δημοσιογράφους έως καθαρίστριες και φύλακες) για να αμυνθούμε στο ότι μέναμε απλήρωτοι ανά τρίμηνο. Η ΕΣΗΕΑ ήταν απούσα και οι ενταγμένοι μας επέπλητταν που κάναμε ξεχωριστό σωματείο κοινό με άλλους εργαζόμενους, παρόλο που δεν επιτρεπόταν τότε σε δημοσιογράφους ραδιοφώνων κλπ να γραφτούν μέλη. Οταν έγινα μέλος της ΕΣΗΕΑ το 1999 έδινα «εξετάσεις» (τώρα είναι τυπικές…) μαζί με καθηγητές μου που είχα όταν φοιτούσα σε ΙΕΚ το 1982! Τους άνοιξαν δηλαδή τις πόρτες μετά από 17 χρόνια! Οταν εξετάστηκα σε προφορική συζήτηση για να γίνω μέλος και έθεσα το θέμα ελιτισμού του χώρου αλλάξανε κουβέντα όσοι – από όσο κατάλαβα- ήθελαν να με προστατέψουν από το να μείνω απέξω…
Είμαι εκείνη που σου είπε για τις πλαστογραφίες στην ημερίδα για τα blogs και δεν θυμόσουν το όνομά μου. Εσύ φαινόσουν κουρασμένος και ζαλισμένος από τη βιντεοσκόπηση. Εγώ με πιο καθαρό μυαλό συγκράτησα το δικό σου όνομα.
Επίσης η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο νομίζω έχει ξανασυζητηθεί, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει λίμναση στον κλάδο και τέτοια αποβλάκωση που δεν είμαστε ικανοί για μία σοβαρή κίνηση και διεκδίκηση. Δεν βγάζω τον εαυτό μου έξω από αυτή τη λίμναση…