Τώρα που αποκτήσαμε δυνητικά όλοι πρόσβαση στα Μέσα, κι είμαστε τρόπον τινά όλοι ιδιοκτήτες ενός εκδοτικού συγκροτήματος, ακριβώς τώρα εμφανίζονται με εκπληκτική ένταση τα μεγάλα διλήμματα της διάχυσης των «συμμετοχικών» Μέσων στην κοινωνία. Θα είμαι ψευδώνυμος ή επώνυμος; Θα γράφω προσωπικές ιστορίες ή θα προσπαθώ να αναλύω τα δημόσια πράγματα; Θα επιλέγω κάθε φορά και διαφορετικό στυλ, στόχους, περιεχόμενο, ή θα επιμένω σε κάποιο είδος συνέπειας των αναρτήσεων μου; Θα επιτίθεμαι σε πρόσωπα ή σε ιδέες; Θα δημοσιεύω καταγγελίες χωρίς στοιχεία ή θα αναλύω τις αιτίες των παθογενειών; Θα προσπαθώ να κάνω ελκυστικό το Μέσο μου, ακόμα κι όταν δεν έχω τίποτα να πω ή θα μιλάω μόνο όταν νιώθω υποχρεωμένος να το κάνω;
Στα μεγάλα ερωτήματα που τίθενται σήμερα στον ιστολόγο προστίθεται και ένα ακόμα πιο σοβαρό που αφορά στην υποδοχή της διαφήμισης και στις σχέσεις με εμπορικές εταιρείες, αλλά αυτό οι περισσότεροι προτιμούν να μην το θίγουν. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η πλειοψηφία της ελληνικής μπλογκόσφαιρας, στα περισσότερα απ’ τα παραπάνω διλήμματα έχει αντιδράσει αυτόματα. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό κι αντικατοπτρίζει τόσο τις ομορφιές όσο και τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Ωτόσο, αυτή τη στιγμή σε επίπεδο αξιοπιστίας τα blog είναι πολύ χαμηλά. Μπορεί σε επίπεδο ψυχαγωγίας να είναι αρκετά υψηλότερα, αλλά σε επίπεδο σοβαρής μετάδοσης απόψεων, ειδήσεων και διαλόγων είναι πραγματικά χαμηλά. Οι αιτίες είναι βέβαια ποικίλες, αλλά κατά τη γνώμη μου μια απ’ τις μείζονες είναι η αυτόματη, η άκριτη υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών στο Διαδίκτυο. Ο blogger οφείλει, εκτός απ’ τις λίγες τεχνικές κι αισθητικές αποφάσεις, να πάρει και κάποιες ηθικές, δεοντολογικές και οικονομικές αποφάσεις. Αν συνηγορήσει υπέρ κάποιας εταιρείας που θα διαφημίζει κρυφά τα προϊόντα της στο ιστολόγιό του, θα γνωρίζει ότι εκτός από χρήματα θα έχει πάρει στην τσέπη του και το ρίσκο να αποκαλυφθεί. Το παίρνει όμως αυτόματα, γιατί βλέπει κι άλλους να το κάνουν χωρίς να υπόκεινται σε κανενός είδος δημόσιου ελέγχου. Απ’ την άλλη πλευρά, ο ιστολόγος που θα μιλήσει για ένα θέμα ταμπού, η αποκάλυψη του οποίου μπορεί να έχει συνέπειες στην προσωπική του ζωή ή στο επάγγελμά του, θα πρέπει να σκεφτεί πολύ πριν ξεκινήσει ένα επώνυμο blog γιατί στην Ελλάδα, ακόμα κι αν ομολογήσεις ότι σε βίασαν θα βρεθούν αρκετοί που θα σου πουν ότι «τα ήθελες».
Αυτό που προβληματίζει κι ενδεχομένως ανησυχεί είναι η γενίκευση της ακρισίας καθώς κι ένα είδος ήπιας παραβατικότητας, που θυμίζει τους οδηγούς που τοποθετούν στα αυτοκίνητά τους αντι-ραντάρ για τα ραντάρ της τροχαίας. Η αυτόματη, χωρίς σκέψη, υιοθέτηση συγκεκριμένων μόνο στάσεων, οι οποίες έχουν το άλλοθι ότι υιοθετούνται απ’ τη μεγάλη μάζα των χρηστών, καταδικάζει το Μέσο σε μια επιπόλαιη κι εν πολλοίς ανεύθυνη χρήση του. Σε συζήτηση που είχα με μια ιστολόγο, την άκουσα έκπληκτος να λέει ότι η χρήση ενός ιστολογίου δε συνιστά καμία ευθύνη. Ο ιστολόγος δεν έχει καμία ευθύνη προς τη δημόσια σφαίρα, μου είπε με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Σκέφτομαι ότι αυτό είναι το μεγάλο δίλημμα στο οποίο πρέπει να πάρει θέση κάθε επίδοξος ιστολόγος, αλλά κι όλοι οι υπόλοιποι: ως blogger έχω ευθύνη απέναντι στους άλλους και στην κοινωνία ή όχι; Άπαξ κι απαντήσει αρνητικά, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να περιμένουμε τα πάντα απ’ αυτόν. Αυτό το τελευταίο είναι κάτι που το υπερασπίζονται σθεναρά οι θιασώτες του ανεξέλεγκτου Διαδικτύου, αλλά θα το συζητήσω σε επόμενη ανάρτηση. Τώρα, οφείλουμε όλοι να εμπεδώσουμε όχι μόνο τη δύναμη αλλά και την ευθύνη που απορρέει απ’ την χρήση του Νέου Μέσου. Θεωρώ πως αν δεν την αποδεχτούμε, αυτοκαταργούμαστε κι αφήνουμε την τύχη μας στα χέρια κάποιων ισχυρότερων. Το Μέσο δε θα λάβει ποτέ μεγαλύτερη αξία απ’ αυτή που έχει τώρα, αν δε χρησιμοποιηθεί από υπεύθυνους πολίτες.