Χθες, 29/11/07, συμμετείχα στο πάνελ μια συζήτησης με θέμα «Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες» που διοργάνωσε επιτυχώς η Εταιρεία Συγγραφέων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας στο πλαίσιο του συνεδρίου «ΜΜΕ & Λογοτεχνία. Το παρόν και το μέλλον μιας συμπόρευσης». Συνομιλητές, με συντονιστή τον κ. Βασίλη Καπετανγιάννη, ήταν ο κ. Ιωσήφ Βεντούρας (διευθυντής του poeticanet.com), η κ. Τιτίκα Δημητρούλια (δημοσιογράφος στην Καθημερινή), ο κ. Βασίλης Ρούβαλης (δημοσιογράφος στην Ελευθεροτυπίας και διευθυντής του e-poema.eu), ο κ. Αλέξης Σταμάτης (συγγραφέας) κι εγώ.

Οι εντυπώσεις μου απ’ τη σύντομη παρουσίαση και συζήτηση επί του θέματος είναι καλές, αν τις δω τουλάχιστον υπό το πρίσμα που κρίνει ως θετική κάθε ανακίνηση διαλόγου για το ρόλο του Διαδικτύου στην Τέχνη και γενικότερα στην κοινωνία. Αυτό που δε με συγκινεί ιδιαίτερα στα πάνελ που συγκροτούνται από έλληνες διανοοούμενους είναι η ασάφεια, η έλλειψη παρεμβατικής διάθεσης και το απολογητικό κλίμα. Θα ‘λεγε κανείς ότι οι περισσότεροι από εμάς είμαστε ειδικευμένοι στις διαπιστώσεις, στις ευχές και στους φόβους. Το τί κάνουμε για όλα αυτά δεν αξίζει να αναλύεται, αφού αναγκαζόμαστε να έχουμε συστολή απέναντι στους άλλους που είναι επιρρεπείς να μας κατηγορήσουν αμέσως ότι χρησιμοποιούμε τα πάνελ για την αυτοπροβολή μας. Για να μην είμαι άδικος όμως με τους συνομιλητές, πρέπει να αναγνωρίσω τη θετικότατη στάση τους, τόσο με τα έργα όσο και με τα λόγια τους απέναντι στα διαδικτυακά πράγματα. Το ενδιαφέρον βέβαια θα ήταν στο πάνελ να βρίσκονταν μερικοί απ’ τους ομιλητές προηγούμενων συζητήσεων που έγιναν στην ίδια ημερίδα, οι οποίοι παρουσίασαν μια εντελώς φοβική εικόνα απέναντι στο Διαδίκτυο.

Συγκεκριμένα έκανε αίσθηση μια φράση του κυρίου Ντίνου Σιώτη, στο πάνελ των λογοτεχνικών περιοδικών, αναφορικά με τους blogger. Δυστυχώς δεν έχω στα χέρια μου απομαγνητοφωνημένο κείμενο και δεν τολμώ να μεταφέρω τα λεγόμενά του, αλλά μένω με την αίσθηση ότι είπε κάτι πολύ παρεξηγήσιμο. Στο διάλειμμα των εργασιών ωστόσο με διαβεβαίωσε ότι δεν ήθελε να μιλήσει αρνητικά για τους blogger, καθώς είναι απ’ τους πρώτους που υποδέχτηκε την έλευση των ψηφιακών Μέσων με ενθουσιασμό. Πάντως μέσα στη συζήτηση δύο νέοι απ’ το κοινό απευθύνθηκαν στον κ. Σιώτη και υπερασπίστηκαν τους blogger μιλώντας κι αυτοί (όπως αργότερα κι εγώ) εν θερμώ. Αν δεν απατώμαι πάντως νομίζω ότι ο κ. Σιώτης είπε ότι οι ιστολόγοι θα βάλουν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της κρτικής, κι ότι στις ΗΠΑ για κάθε εμφάνιση χιλίων ιστολόγων χάνεται η θέση ενός δημοσιογράφου σε εφημερίδα. Ζήτησα απ’ τον κ. Σιώτη να μου υποδείξει από που άντλησε αυτή την πληροφορία και θα αναμένω την απάντησή του. Είπε επίσης ότι πραγματικοί blogger δεν είναι εκείνοι που γράφουν και σε εφημερίδες (κάτι που το είπαν πλαγίως κι άλλοι στο συνέδριο). Το επιχείρημα αυτό δε μπαίνω στον κόπο να το αντικρούσω διότι η πλάνη του είναι προφανής: το ποιός είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ και ποιός όχι, το κρίνει μόνο η πραγματικότητα και μ’ αυτή την έννοια πραγματικός ιστολόγος είναι καθένας που διατηρεί ιστολόγιο. Τώρα, αν αισθάνεται κανείς ότι πεθαίνει η κριτική, μάλλον είναι ο ίδιος εκείνος που τη θάβει πριν την ώρα της.

Σχετικά με την παρουσία μου φαίνεται ότι ήμουν αρκετά οργισμένος καθώς μου είπαν μερικοί ότι τους φόβισα! Επηρεασμένος έντονα απ’ τις φοβικές αναφορές στο Διαδίκτυο, αισθάνθηκα την ανάγκη να εκφράσω τη δυσαρέσκειά μου απέναντι σ’ έναν κόσμο που θεωρεί το Διαδίκυο κάτι νοσηρό και τρομερό. Έτσι, η ομιλία μου ξεκίνησε και κατέληξε στην ανάγκη υπεράσπισης ενός Μέσου, το οποίο παρουσιάζει τεράστιους κινδύνους, αλλά και τεράστιες ευκαιρίες. Ενός Μέσου που δε θα φέρει την καταστροφή, αλλά ούτε και τον Παράδεισο. Εκτός βέβαια αν εμείς το θελήσουμε… Επεσήμανα μ’ άλλα λόγια το γεγονός ότι το Διαδίκτυο είναι μια τεχνολογία που βρίσκεται υπό εξέλιξη, που αλλάζει τα πάντα, κι όλοι εμείς ως μέρη του μπορούμε να το επηρεάσουμε με το Παράδειγμά μας, με τις ιδέες και τη δράση μας.

Στο επόμενο πάνελ που είχε θέμα του την κριτική, και στο οποίο συμμετείχε η αφρόκρεμα των κριτικών λογοτεχνίας της χώρας μας (Αλέξης Ζήρας, Ελισσάβετ Κοτζιά, Παντελής Μπουκάλας, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, συντονιστής ο Γιώργος Ξενάριος), ο κ. Βαγγέλης Χατζηβασιλείου είπε ότι ο λόγος των ιστολόγων χαρακτηρίζεται από έναν ακτιβισμό, που δεν υπάρχει στο λόγο των κριτικών, κι αυτό κάνει τον τελευταίο προφανώς να υπερέχει. Θεωρώ ότι ο κ. Δημοσθένης Κούρτοβικ, του απάντησε με όσα είπε στη δική του ομιλία, σε σχέση με την παρεμβατική διάσταση της δουλειάς του κριτικού. Δηλαδή: ο ακτιβιστικός λόγος των ιστολόγων μπορεί να ερεθίσει τους κριτικούς και να τους κάνει να σκεφτούν μήπως πρέπει κι εκείνοι να μιλήσουν πιο έντονα, πιο παρεμβατικά για όσα συμβαίνουν στο τοπίο της λογοτεχνίας και όχι μόνο. Το γεγονός ότι και στα τέσσερα πάνελ που παρακολούθησα (συμπεριλαμβανομένου εκείνου που συμμετείχα) έγιναν από μικρές ως εκτενείς αναφορές στα blog μάς δείχνει εύγλωττα ότι το Διαδίκτυο μπαίνει δειλά δειλά στο δημόσιο διάλογο. Τώρα μένει να βελτιώσουμε την ποιότητά του, καθώς και να ζεστάνουμε μερικά απ’ τα πιο φλέγοντα ζητήματα που δυστυχώς ως τώρα τελούν εν υπνώσει.