Το χθεσινοβραδυνό ντοκιμαντέρ του Κώστα Βαξεβάνη στον Alpha και στην εκπομπή «Το Κουτί της Πανδώρας» (29/1), ήταν μια ακόμα απόδειξη του τί μπορεί να κάνει η τηλεόραση. Μολονότι «κατασκευαστικά» η ταινία δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο, κατόρθωσε στην προχωρημένη ώρα της προβολής της να θέσει μια σειρά ζητημάτων τα οποία σπάνια διατυπώνονται με καθαρότητα στην ελληνική τηλεόραση. Το θέμα αφορούσε στην επικαιρότητα του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, αλλά αντιμετωπίστηκε με μια πιο ανοιχτή ματιά. Ο δημοσιογράφος προτίμησε να θέσει την «ιστορία» του σ’ ένα πρίσμα ευρύ, ζωντανό, λειτουργικό. Έκανε ρεπορτάζ, διατύπωσε καίρια ερωτήματα, εξέθεσε απόψεις που ενοχλούν, οδήγησε μια έρευνα στα κέντρα και στις άκρες της.
Δεν έχει τύχει να ακούσουμε πολλές φορές στην ελληνική τηλεόραση ότι η διαφήμιση είναι μια υπερεξουσία που χειραγωγεί τον Τύπο και κατά συνέπεια τους πάντες. Ούτε είμαστε εξοικειωμένοι με το σοβαρό κυνισμό που εξέπεμψε ο γνωστός εκδότης, λέγοντας ότι «υπάρχουν βαθμίδες ελευθερίας» κι ότι «παρ’ όλο που υπήρχε ασυμβίβαστο, εγώ το έκανα». Το ντοκιμαντέρ του κυρίου Βαξεβάνη ήταν εξαιρετικά κατατοπιστικό, κι απεικόνισε σε μεγάλο βαθμό τα όσα συμβαίνουν στην ελληνική δημοσιογραφία σήμερα. Η εκτροπή του επαγγέλματος από λειτούργημα σε «δημόσιες σχέσεις», η υποταγή του Τύπου στη διαφήμιση και η εξάρτησή του από αυτήν, ο εναγκαλισμός των δημοσιογράφων με τον κόσμο της πολιτικής και των επιχειρήσεων, η απραξία της ΕΣΗΕΑ, ο κυνισμός των εργοδοτών, καθετί εκφράστηκε με σαφήνεια και καθαρότητα για να καταλάβει ο τηλεθεατής ότι τα Μέσα μας είναι ασθενή. Πολύ ασθενή.
Δυστυχώς δεν είδα το ντοκιμαντέρ απ’ την αρχή κι ό,τι γνωρίζω για τα πρώτα λεπτά μου έρχονται από περιγραφές. Άραγε κατόρθωσε ο κύριος Βαξεβάνης να μιλήσει μπροστά απ’ την κάμερα με κάποιο μεγάλο διαφημιστή; Γιατί όταν κάποτε το επιχείρησα συνάντησα μια συντονισμένη άρνηση. Σε κάθε περίπτωση, η εκπομπή μάς θύμισε τί είναι δημοσιογραφία. Ως δείγμα μιας πρώτης, σοβαρής, τηλεοπτικής απόπειρας αυτοανάλυσης του επαγγέλματος, το Κουτί της Πανδώρας χθες μάς έκανε λίγο πιο αισιόδοξους για το μέλλον της ελληνικής δημοσιογραφίας. Εντάσσεται κι αυτό στη μικρή σειρά έργων που συμβάλλουν στο δημόσιο διάλογο για τα Μέσα και την κοινωνία στην χώρα μας.