Εσχάτως ακούγεται αυξανόμενα στα τηλεοπτικά κανάλια η λέξη «πελατεία». Οι επίδοξοι ψηφοφόροι για κάποιους πολιτικούς και δημοσιογράφους ονομάζονται «πελάτες» και τα κόμματα «μαγαζιά». Οι μαγαζάτορες λοιπόν, καθώς και οι τελάληδές τους ερείζουν για την πελατεία, σύμφωνα με όσους γνωρίζουν καλά τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα. Άκουσα την κ. Παπαρήγα, γ.γ. του ΚΚΕ, να αναφέρεται σε ένα κόμμα ως «μαγαζί της γωνίας». Κάποιος άλλος, ο πρώην υπουργός και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Πάγκαλος ονόμασε το Συνασπισμό, «σούπερ μάρκετ της γειτονιάς». Αν αυτό δεν είναι κυνισμός τότε τί είναι; Αν η απαξιωτική αναφορά στους πολίτες ως πελάτες δεν είναι μια άσκηση αλαζονείας απ’ την πλευρά της εξουσίας, κι αν η ταύτιση των κομμάτων με καταστήματα, δεν είναι ύβρις προς τους πολίτες και την ίδια τη δημοκρατία, τότε τί είναι;
Το ερώτημα είναι βεβαίως ρητορικό, αλλά είναι μαζί κι επίκαιρο. Τα μεγάλα κόμματα στην Ελλάδα, και οι ηγεσίες τους έχουν λειτουργήσει ως τώρα σαν «μαγαζιά», σαν επιχειρήσεις που ψάχνουν ή δημιουργούν πελατεία. Όμως η αντιμετώπιση του πολίτη ως καταναλωτή συνθημάτων και πολιτικών προϊόντων, η συνειδητή μείωσή του στη θέση του παθητικού θεατή, η χειραγώγισή του δηλαδή με τρόπους όμοιους του νευρομάρκετινγκ, έχει ξεπεράσει πλέον κάθε όριο. Η ανάγκη πραγματικού εκδημοκρατισμού αυτών των κομμάτων είναι πια παραπάνω από επείγουσα. Η απέκδυση της λογικής του κόμματος-επιχείρησης που φτιάχνει πελάτες είναι εκ των ων ουκ άνευ. Η χρήση της «επικοινωνίας», των Μέσων και του μάρκετινγκ ως Μέσου πατροναρίσματος υποψήφιων πελατών πρέπει απλά να στιγματιστεί ως αντιδημοκρατική. Πάντως, αν κάτι συνειδητοποιεί κανείς παρακολουθώντας τη συζήτηση περί κομματικής κι εκλογικής πελατείας, είναι ότι η δημόσια ζωή της χώρας δε φείδεται ούτε πωλητών, ούτε διαφημιστών, ούτε βέβαια και καταναλωτών των κάθε λογής μαγαζιών…
Manolis Andriotakis 
Μάλλον εύστοχο post
Αυτό το μάλλον έχει κάτι διφορούμενο, αν όχι κάτι συγκρατημένο. Θέλεις να μου εξηγήσεις τί βρήκες εύστοχο στο ποστ και τί όχι για να το συζητήσουμε;
Το μάλλον δεν έχει τον χαρακτήρα του διφορούμενου στην προκειμένη περίπτωση (βεβαίως ως διαπίστωση που το κάνεις όντως το μάλλον έχει κάτι διφορούμενο), αλλά του ανολοκλήρωτου ως σκέψη. Δηλαδή και εγώ είμαι της άποψης ότι σε τελευταία ανάλυση το παιχνίδι παίζεται στο επίπεδο του πολιτικού κυνισμού, αλλά συμφωνώ ότι έχει και τη δικιά του σημασία ο εκδημοκρατισμός των κομμάτων. Θεωρώ όμως ότι δεν μπορεί να υπάρξει εκδημοκρατισμός των κομμάτων στην συγκεκριμένη χρονικο-ιστορική συγκηρία λόγω συγκεκριμένων αντινομιών – που έχουν να κάνουν με την λογική των κομμάτων ως οργανώσεων, τον κοινωνικό συσχετισμό δυνάμεων αλλά και με άλλους παράγοντες. Ε, και κατά τ’ άλλα, γράφω και εγώ μια σειρά post για τα κόμματα οπότε έτυχε στην περίπτωση.
Το διάβασα το τελευταίο ποστ σου κι έχει ενδιαφέρον. Αναφορικά με τον εκδημοκρατισμό τώρα, νομίζω ότι αυτό που συζητάμε είναι η ανάγκη του. Το ότι δε βρίσκονται σε διαδικασία εκδημοκρατισμού, δε σημαίνει ότι είναι καταδικασμένα να μην το κάνουν ποτέ. Κι εν πάση περιπτώσει, αν δεν το κάνουν ποτέ, αυτά θα χάσουν -λέω εγώ τώρα.