Απ’ την ημέρα που απαγορεύθηκε η διαφήμιση προϊόντων καπνού στα περιοδικά και τις εφημερίδες, ο μεγάλος διαφημιστικός προϋπολογισμός των καπνοβιομηχανιών έχει κατακλύσει το δημόσιο χώρο με αφίσες σε στάσεις λεωφορείων και σε billboard διαφόρων διαστάσεων. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της υπαίθριας διαφήμισης στον αθηναϊκό –κι όχι μόνο- δημόσιο χώρο είναι παράνομη, θα πρέπει να κάνουμε μια πολύ χρήσιμη σύνδεση και να ταυτίσουμε την παρανομία με τους διαφημιζόμενες εταιρείες κολοσσούς. Ουσιαστικά, αυτή τη στιγμή, ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της υπαίθριας διαφήμισης είναι η καπνοβιομηχανία, μιας και είναι το τελευταίο μέρος όπου μπορεί πλέον να διαφημιστεί. Βέβαια, οι συνθήκες ωριμάζουν σιγά σιγά κι έρχεται η ημέρα που η διαφήμιση των τσιγάρων θα απογορεύεται και στο δημόσιο χώρο. Μέχρι τότε όμως θα αναγκαζόμαστε να επαναλαμβάνουμε τα αυτονόητα.

Στην Αθήνα υπάρχουν billboard που διαφημίζουν τσιγάρα και βρίσκονται ακριβώς απέναντι από σχολικά κτίρια –κάτι που θεωρείται αντιδεοντολογικό απ’ τους ίδιους τους διαφημιστές. Δεκάδες διαφημιστικές πινακίδες αποσπούν το βλέμμα των οδηγών, κάτι αντίθετο με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, και συχνά οδηγούν στην πρόκληση δυστυχημάτων. Ο δημόσιος χώρος γεμίζει νεαρά άτομα, αμφίβολο αν έχουν ακόμα ενηλικιωθεί, τα οποία κρατούν στις αφίσες χαμογελαστά στα δάχτυλά τους τσιγάρα. Νεαρές γυναίκες κοιτούν τους διαβάτες, γεμάτες αυτοπεποίθηση, καπνίζοντας λεπτά τσιγάρα, σαν τη σιλουέτα που πάντα θέλουν να έχουν, και την ίδια στιγμή, νέοι άνδρες κοιτούν κατάματα τον κόσμο, με τα διαπεραστικά μάτια και το θεληματικό τους πιγούνι. Υπάρχουν σημεία στην Αθήνα, όπου το βλέμμα δε μπορεί παρά να διασταυρώνεται με πακέτα τσιγάρων ή με αλκοολούχα ποτά.

Διάβαζα πρόσφατα στο Εκόνομιστ ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημειώνει ότι κάθε χώρα που επιθυμεί να αντιμετωπίσει τη λαίλαπα του καπνού, πρέπει να υιοθετήσει έξι μέτρα. Ανάμεσα σ’ αυτά είναι βέβαια και η απαγόρευση κάθε προωθητικής ενέργειας των προϊόντων καπνού. Το μάρκετινγκ των τσιγάρων πρέπει να τελειώνει κάπου εδώ. Η δημόσια υγεία είναι σημαντικότερη απ’ τα κέρδη των βιομηχανιών του Μεγάλου Καπνού. Η επικαλούμενη ελευθερία επιλογής θα πρέπει βέβαια να είναι σεβαστή, αλλά η δημόσια ενθάρρυνση του καπνίσματος πρέπει να σταματήσει. Είναι σχεδόν σίγουρο όμως ότι οι βιομηχανίες θα στραφούν σε άλλα είδη μάρκετινγκ, πολύ πιο συγκαλυμένα ενδεχομένως, όπως η προώθηση τσιγάρων σε μπαρ, ή ακόμα και σε ιδιωτικούς χώρους με τη μέθοδο «τάπερ» ή των «ζωντανών διαφημίσεων». Οι καπνοβιομηχανίες δε θα παραδώσουν αδιαμαρτύρητα τα επικοινωνιακά όπλα τους. Στη διάθεσή τους έχουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς προπαγάνδας που κατορθώνουν να σπέρνουν σύγχυση και φόβο στην κοινωνία. Όμως το μάρκετινγκ που αφορά σε προϊόντα καπνού δεν έχει πλέον καμία βάσιμη δικαιολογία. Είναι σαφές ότι η προτροπή σε ενέργειες που μπορούν να επιφέρουν σοβαρές βλάβες στη υγεία του πληθυσμού, συνιστά εγκληματική κι ανθρωποκτόνα πράξη.