Σήμερα, 15 Μαίου, η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος καλεί τους έλληνες καταναλωτές σε μποϋκοτάζ της αγοράς, καλώντας τους πολίτες «να μη διαθέσουν ούτε ευρώ στην αγορά για να δείξουν την αντίθεσή τους στην ακρίβεια». Όμως εκτός από ένα γενικόλογο αντικαταναλωτικό μήνυμα, η εν λόγω προτροπή, τόσο πρακτικά όσο και θεωρητικά, αποπροσανατολίζει τους καταναλωτές απ’ τα όποια αιτήματά τους. Κατ’ αρχάς το συνολικό μποϋκοτάζ πλήττει και τις επιχειρήσεις εκείνες που δεν πωλούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους ακριβά. Η αδιάκριτη, η τυφλή επίθεση στην αγορά γενικώς, απαξιώνει το υπό διαμόρφωση κίνημα και το καθιστά ύποπτο, αφελές, κάλπικο. Αν οι καταναλωτές αποφάσισαν ότι δεν τους αρέσει η ελεύθερη αγορά, αυτό να το δείξουν στην κάλπη, ψηφίζοντας κόμματα που δεν την υποστηρίζουν. Αν θέλουν όμως να κάνουν καταναλωτικό ακτιβισμό, αν θέλουν να γίνουν καταναλωτές με συνείδηση πρέπει να κάνουν τις απαραίτητες διακρίσεις. Να απεγκλωβιστούν από καταναλωτικές οργανώσεις που χρηματοδοτούνται απ’ το κράτος, να απαιτήσουν καταναλωτική εκπαίδευση, να δημιουργήσουν πόλους ενημέρωσης, να οργανωθούν δημοκρατικά. Μόνο έτσι θα έρθουν πραγματικά αποτελέσματα.

Το γενικευμένο μποϋκοτάζ δε συνιστά απειλή για το σημερινό status quo. Αυτό το είδος της άτυπης ελληνικής (πρόχειρης και ανοργάνωτης) Buy Nothing Day, είναι κατά πάσα πιθανότητα βούτυρο στο ψωμί όλων των εμπλεκόμενων. Η δυσαρέσκεια και η οργή των πολιτών εκδηλώνεται κι εκτονώνεται ακαριαία, ώστε οι επιχειρήσεις και το κράτος, να συνεχίσουν μετά το γενικευμένο μποϋκοτάζ να δρουν όπως και πριν, δηλαδή εντελώς ανεξέλεγκτα. Αυτό που κυρίως θα μπορούσε να κάνει κάποιος που ανησυχεί είναι να καλλιεργήσει καταναλωτική συνείδηση στους πολίτες. Όμως κάτι τέτοιο ξεκινά από μικρές ηλικίες, απαιτεί συστηματικότητα και όραμα. Οι δράσεις πυροτεχνήματα έχουν έναν αναμφισβήτητο συμβολικό χαρακτήρα, αλλά πέραν τούτου, το χάος. Καθένας καταλαβαίνει ό,τι τον συμφέρει. Είναι τόσο ασαφές το περιεχόμενο του γενικευμένου μποϋκοτάζ που θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης τόσο από έναν οπαδό της άκρας δεξιάς, όσο κι από έναν αναρχικό. Ένας ενθουσιώδης θα έλεγε ότι αυτό είναι εκπληκτικό: επιτέλους η ενότητα που χρειαζόμασταν, αλλά δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Αυτός που ωφελείται απ’ τη θέσπιση μιας ημέρας χωρίς αγορές δεν είναι ο καταναλωτής. Οι επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι ως γενικός στόχος είναι απρόσβλητες. Το ίδιο και το κράτος.

Στην Ελλάδα η καταναλωτική συνείδηση είναι ανύπαρκτη. Οι διάφορες ενώσεις καταναλωτών χρηματοδοτούνται απ’ το κράτος, κάτι που θεωρητικά είναι ασυμβίβαστο. Ο καταναλωτής είναι απέναντι απ’ τις επιχειρήσεις, αλλά είναι κι απέναντι απ’ το κράτος που τις ελέγχει και τους βάζει όρια. Ένα καταναλωτικό κίνημα που συνασπίζεται με το κράτος χάνει την ανεξαρτησία του και ουσιαστικά γίνεται υποχείριο του κράτους. Εκτός αυτού, ο καταναλωτής είναι και καταναλωτής προϊόντων και υπηρεσιών του κράτους. Πώς θα καταγγείλει όμως τους παράνομους όταν είναι και χρηματοδότες του; Το καταναλωτικό κίνημα οφείλει να είναι ανεξάρτητο, να μην χρηματοδοτείται ούτε απ’ το κράτος, ούτε απ’ τις εταιρείες. Μόνο έτσι θα υπάρξει ελπίδα. Όταν ακηδεμόνευτα και δημοκρατικά οι καταναλωτές κάνουν συγκεκριμένες ενέργειες κατά συγκεκριμένων στρεβλώσεων και παθογενειών. Όσοι στρέφουν σήμερα αόριστα την κουβέντα στην «ακρίβεια», παίζουν το παιχνίδι του κράτους και των επιχειρήσεων. Ας σκεφτούμε γιατί.