Θυμήθηκα χθες το βιβλίο Απλά Μαθήματα Πολιτικής Φιλοσοφίας, του Pierre Manent (εκδ. Πόλις), ενός απ’ τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της Γαλλικής σχολής του φιλελευθερισμού, που λέει ότι τα τρία συστήματα που μας υπόσχονται έναν ολοκληρωμένο κόσμο είναι το εμπόριο, το Δίκαιο και η Ηθική. Σκέφτομαι ότι και τα τρία αυτά συστήματα, στην Ελλάδα περνούν μεγάλη κρίση. Το εμπόριο, μαζί με τις υπηρεσίες, διαπιστώνουμε καθημερινά ότι αργοπεθαίνει. Το δίκαιο βρίσκεται σε γενική ανυποληψία. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη. Και η ηθική είναι τελευταία στην ατζέντα της συζήτησης. Τα ηθικά διλήμματα που απορρέουν από πλήθος ζητημάτων (π.χ. νομιμοποίηση των αυθαιρέτων ή όχι;) δε συζητούνται επαρκώς στην κοινωνία, με αποτέλεσμα να χάσκουν κι αυτά σαν ανοιχτές πληγές και να πονάνε.

Θεωρώ ότι στην επείγουσα αυτή φάση θα μπορούσαμε, λέω τώρα, να εστιάσουμε σ’ αυτούς τους τρεις πυλώνες, ακόμα και συνδυάζοντάς τους. Το εμπόριο θα βοηθήσει να ορθοποδήσουμε οικονομικά. Το δίκαιο ν’ αποκτήσουμε μεταξύ μας εμπιστοσύνη. Και η ηθική να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας. Είναι άραγε εφικτό;

*Γνωστ. Το σημείωμα δε διαφημίζει το παραπάνω βιβλίο. Δεν έχω επαγγελματική ή άλλη σχέση με τον εν λόγω εκδοτικό.