Πριν 8 ημέρες ανέβασα στο YouTube ένα βίντεο, το οποίο τράβηξα και μόνταρα μόνος μου. Το βίντεο αφορούσε στους αγώνες κάποιων συμπολιτών μας ενάντια στο διεφθαρμένο και παράνομο καθεστώς που διέπει την υπαίθρια διαφήμιση στη χώρα μας και πιο συγκεκριμένα ήταν η συνέντευξη ενός πατέρα που έχασε το παιδί του εξαιτίας μιας παράνομα τοποθετημένης διαφημιστικής πινακίδα, ο οποίος μιλούσε για ένα νέο θύμα στον ίδιο δρόμο, μερικές πινακίδες πιο μακριά. Τις πρώτες ημέρες, και αφού ανάρτησα το βίντεο στο παρόν ιστολόγιο, η επισκεψιμότητα ήταν η συνήθης. Μερικές ημέρες μετά όμως, και πιο συγκεκριμένα απ’ την Κυριακή 20.09, η επισκεψιμότητα του βίντεο άρχισε να αυξάνεται αλματωδώς σε σημείο που μέσα σε δύο ημέρες έφτασε τις 3.000 χτυπήματα. Τι είχε συμβεί; Κάποια ιστολόγια και ιστοσελίδες είχαν αναρτήσει το βίντεο στην «πρώτη σελίδα» τους. Ως εδώ όλα καλά. Η ιοβόλος μετάδοση των πληροφοριών είναι δομικό χαρακτηριστικό του Διαδικτύου, κι είναι καθόλα θεμιτή. Όμως, κανένα από τα 9 ιστολόγια και ιστοσελίδες που ανέβασαν το βίντεό μου, δεν ανέφερε την πηγή του, κάτι εντελώς αντιδεοντολογικό.

Επικοινώνησα με δύο από τους ιδιοκτήτες των σελίδων, και πήρα τη διαβεβαίωση ότι το λάθος θα διορθωθεί, όπως και έγινε: ο ένας έβαλε λινκ το ιστολόγιό μου, κι ο άλλος απλά το ανέγραψε κάτω απ’ το βίντεο. Βέβαια, η «ζημιά» είχε γίνει. Το βίντεο έγινε δημοφιλές όσο ακόμα βρισκόταν στα «ψηλά» των σελίδων. Τώρα πλέον έχει καταχωρηθεί στο αρχείο των αναρτήσεων χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί κάποια συγνώμη ή κάποια ένδειξη ανάληψης ευθύνης απ’ τη μεριά των διαχειριστών των σελίδων. Με άλλα λόγια, η δεοντολογία δεν τηρήθηκε ούτε μετά τη δική μου διαμαρτυρία.

Εύλογα συμπεραίνουμε ότι μας λείπει η παιδεία μετάδοσης των πληροφοριών, με λίγα λόγια, και χοντρικά, πολύ συχνά στο ελληνικό διαδίκτυο δε γνωρίζουμε ούτε ΤΙ μεταδίδουμε, ούτε ΓΙΑΤΙ το μεταδίδουμε, ούτε και ΠΩΣ το μεταδίδουμε. Για μεγάλο αριθμό κυβερνοναυτών η δεοντολογία πρακτικά δε σημαίνει τίποτα.

Ας υποθέσουμε ότι ένας πολίτης είδε το βίντεό μου στο ιστολόγιό μου, του άρεσε, το κατέβασε απ’ το YouTube κι έπειτα το έστειλε με μέηλ στους φίλους του ή σε άλλα ιστολόγια και ιστοσελίδες. Αν αυτός ο πολίτης είχε γνώση της δεοντολογίας στη διακίνηση πληροφοφιών, θα επισύναπτε αμέσως και την πηγή, δηλαδή τη διεύθυνσή μου. Σαν αποτέλεσμα, όσοι απ’ τους παραλήπτες ανέβαζαν το βίντεο στις σελίδες τους, θα ήταν υποχρεωμένοι να αναγράψουν την πηγή του βίντεο. Στην περίπτωσή μου, αυτοί ισχυρίζονται ότι δεν τους κοινοποιήθηκε η πηγή, αλλά η αλήθεια είναι ότι με δύο κινήσεις, το βίντεο στο YouTube παραπέμπει τον (όχι και πολύ εξοικειωμένο με τα διαδικτυακά) αναγνώστη στο ιστολόγιό μου, πράγμα που σημαίνει ότι η μη αναγραφή της πηγής δεν έχει κανένα άλλοθι.

Ακόμα κι αν υποθέταμε ότι οι ιστολόγοι που ανέβασαν το βίντεο, το έκαναν με δική τους ευθύνη, χωρίς κάποιος να τους το κοινοποιήσει, οι ευθύνες είναι ακόμα μεγαλύτερες, διότι η διαχείριση ενός μπλογκ ή μιας σελίδας προϋποθέτει και γνώση της δεοντολογίας. Δυστυχώς κανείς δεν τη σεβάστηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Έχω μάλιστα γνώση και πολλών άλλων παρόμοιων περιστατικών. Η ταχύτητα μετάδοσης των πληροφοριών, ο ανελέητος ανταγωνισμός μεταξύ των διαχειριστών, η οκνηρία όλων μας καθώς και μερικές άλλες πιο σοβαρές παθογένειες, όπως η ολοκληρωτική αδιαφορία για τη δεοντολογία, συνιστούν αγκάθια του ελληνικού διαδικτύου και της δημοσιογραφίας των Νέων Μέσων. Σε γενικότερες γραμμές τώρα, η έλλειψη διαδικτυακής, τεχνολογικής και μιντιακής παιδείας και κουλτούρας μας καταδικάζει σε συμπεριφορές εντελώς αντιδεοντολογικές, φοβικές και εχθρικές προς τον Άλλον. Ας το αναλογιστούμε αυτό, μήπως και ευαισθητοποιηθούμε στην κατεύθυνση ενός υγιέστερου δημοσιογραφικού τοπίου στη χώρα.