Μια πολύ ευχάριστη κομεντί, σκηνοθετημένη από μια μετρ του είδους, τη Νόρα Έφρον, παίζεται αυτό τον καιρό στους κινηματογράφους. Ονομάζεται «Τζούλι και Τζούλια», κι έχει ως πρωταγωνίστρια την εξαιρετική ηθοποιό Μέρυλ Στριπ. Κατά τη γνώμη μου, το φιλμ, εκτός των άλλων είναι και μια αμφιλεγόμενη διαφήμιση των blog, ή αλλιώς ιστολογίων, απ’ την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία. Το σενάριο βασίζεται στο βιβλίο της Τζούλι Πάουελ, η οποία εξιστορεί μια φάση της ζωής της, πριν γίνει γνωστή συγγραφέας. Η νεαρή Τζούλι, λοιπόν, μένει σ’ ένα βαρετό προάστιο με το σύζυγό της. Στην προσπάθειά της να κάνει τη ζωή της λιγότερο ανιαρή κι ανούσια, και ταυτόχρονα να προσεγγίσει λίγο τα ματαιωμένα όνειρά της να γίνει συγγραφέας, δημιουργεί ένα blog. Καθώς αναζητά το θέμα του ιστολογίου της, αποφασίζει να ασχοληθεί με τα βιβλία μιας ομοεθνούς της και συνονόματής της, της Τζούλια Τσάιλντ, η οποία είχε γράψει έναν οδηγό μαγειρικής κι ένα τόμο με αναμνήσεις της απ’ τη Γαλλία. Το φιλμ όπως και το βιβλίο της Τζούλι Πάουελ, είναι μια παράλληλη αφήγηση των ζωών των δύο γυναικών. Στη δεκαετία του ’50 η Τζούλια, στη δεκαετία του 2.000 η Τζούλι, καθεμιά με τα μέσα της εποχής της, προσπαθεί να αναμετρηθεί με τις ιδιαίτερες συνθήκες της ζωής της. Κάπου οι πορείες τους μοιάζουν να συγκλείνουν, κάπου αλλού να απομακρύνονται. Ας μη σταθούμε όμως στις πολλές παραμέτρους των ιστοριών κι ας εστιάσουμε στα Μέσα που χρησιμοποιούν οι δύο γυναίκες προκειμένου να βγουν απ’ τα τέλματά τους καθώς και στις ιδιαιτερότητες των ίδιων των χαρακτήρων και των εποχών τους.

 

Η Τζούλια του ’50, αποφασίζει να ξεκινήσει μαθήματα μαγειρικής γιατί πλήττει στο Παρίσι, όπου βρίσκεται με το διπλωμάτη σύζυγό της. Η Τζούλι του 2002 αποφασίζει να ασχοληθεί με τη μαγειρική πιο επισταμένα μέσω του βιβλίου της Τζούλια. Η Τζούλια παρακολουθεί τάξη μαγειρικής, η Τζούλι είναι μόνη στο σπίτι δοκιμάζοντας συνταγές. Η Τζούλια ξεκινά να γράψει ένα βιβλίο μαγειρικής αφού της προτείνουν συνεργασία, η Τζούλι ξεκινά να γράψει ένα μπλογκ μαγειρικής μόνη της. Η Τζούλια συνεργάζεται με άλλες δύο κυρίες για το βιβλίο, η Τζούλι μόνη της. Το βιβλίο της Τζούλια γράφεται τουλάχιστον 2 χρόνια, το μπλογκ της Τζούλι γράφεται αυστηρά επί 1 χρόνο. Η Τζούλια δεν εμφανίζεται να έχει πρόβλημα στο να τελειώνει τα πράγματα που ξεκινά, η Τζούλι δηλώνει πως ποτέ της δεν ολοκλήρωσε κάτι που ξεκίνησε. Η Τζούλια παίρνει βοήθεια απ’ τους άλλους, η Τζούλι όχι.

 

Αμφότερες εμπλέκονται σε δουλειές γραφείου. Η Τζούλια, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη μαγειρική μετά τα 40 της, ενώ η Τζούλι ακριβώς στα 30 της. Η Τζούλια ασχολείται με τη μαγειρική γιατί απλά την αγαπάει, η Τζούλι ασχολείται με τη μαγειρική γιατί θέλει να γίνει συγγραφέας. Η Τζούλια γράφει πρωτότυπες συνταγές, η Τζούλι γράφει ένα ημερολόγιο δοκιμάζοντας αυτές τις συνταγές. Η Τζούλια αγωνίζεται να βρει εκδότη για το βιβλίο της, η Τζούλι εκδίδει το ιστολόγιό της απ’ το σπίτι της χωρίς καμία δυσκολία. Το βιβλίο της Τζούλια ξαναγράφεται απ’ την αρχή για να αρέσει στους εκδότες, το ιστολόγιο της Τζούλι γράφεται μια κι έξω, χωρίς καμία διαμεσολάβηση. Η Τζούλια προσεγγίζει την επιτυχία όταν βρίσκει εκδότη, η Τζούλι προσεγγίζει την επιτυχία όταν την προβάλλει μια εφημερίδα. Η Τζούλια είναι μεν εκκεντρική, αλλά είναι αυθεντική, ενώ η Τζούλι απλά δεν είναι ικανοποιημένη με τη ζωή της. Η Τζούλια έχει όπως λέει «ψύχωση» με τη μαγειρική, η Τζούλι έχει «ψύχωση» με τη Τζούλια. Ο άντρας της Τζούλια ανακρίνεται απ’ το Μακαρθικό καθεστώς, ο άντρας της Τζούλι φαίνεται να περνά μια πολύ ήσυχη και τακτοποιημένη ζωή ως δημοσιογράφος του περιοδικού Αρχαιολογία. Και οι δύο είναι πολύ υποστηρικτικοί, αν και ο άντρας της Τζούλι, κάποια στιγμή την εγκαταλείπει, και γενικά εμφανίζεται ως πιο «λίγος» απ’ τον άντρα της Τζούλια. Η Τζούλια δείχνει να ενδιαφέρεται αρκετά για τους άλλους, ενώ η Τζούλι είναι πολύ πιο εγωκεντρική. Η Τζούλια έχει χιούμορ, η Τζούλια έχει σαρκασμό. Η Τζούλια είναι θετική, η Τζούλι είναι αρνητική. Η Τζούλια μετακινείται διαρκώς σε χώρες και πόλεις λόγω του συζύγου της, η Τζούλι είναι καθηλωμένη στο Κουίνς. Η Τζούλια γράφει ένα βιβλίο μαγειρικής καθώς κι ένα memoir για την παραμονή της στη Γαλλία, ενώ η Τζούλι γράφει ένα μείγμα μαγειρικής και «τωρινού» memoir.

 

Νομίζω ότι απ’ αυτούς τους διαχωρισμούς μπορεί κάποιος να καταλάβει τι επιχειρείται να σκιαγραφηθεί μέσω αυτών των δύο χαρακτήρων. Κατ’ αρχάς τα παλαιά Μέσα, η γραφομηχανή, ο εκδοτικός οίκος, η ίδια η συγγραφέας δημιουργούν μια εντύπωση πιο αυθεντική, πιο άξια, πιο πραγματική. Η Τζούλια δεν έχει κανένα άγχος με τη διασημότητα, ή την επιτυχία. Καθετί ευχάριστο την εκπλήσσει την ίδια στιγμή που τίποτα δυσάρεστο δεν την αποθαρρύνει. Ενώ η Τζούλι, πολύ πιο ηττοπαθής και διστακτική σε όλα, αποφασίζει να μη το βάλει κάτω, μόνο όταν δέχεται ένα τηλεφώνημα από τη δημοσιογράφο, όταν δηλαδή κάποιος την επιβραβεύσει. Η Τζούλια αρκείται στη στήριξη του συζύγου της, ενώ η Τζούλι θέλει αναγνώστες στο blog, ενδεχομένως χρήματα μέσω paypal, και μηνύματα στον τηλεφωνητή της. Βεβαίως, μια βασική διαφορά είναι ότι η Τζούλια ζει σε περιβάλλοντα όμορφα, καθαρά, τακτοποιημένα, ενώ η Τζούλι το ακριβώς αντίθετο. Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο, δε φαίνεται να υπάρχει οικονομικό πρόβλημα. Δεν είναι μόνο τα Μέσα που χρησιμοποιούν και οι στόχοι τους διαφορετικοί, αλλά και οι ψυχοσυνθέσεις τους. Η μεν Τζούλια φαίνεται να απολαμβάνει αυτό που κάνει, η δε Τζούλι το απολαμβάνει μόνο αφού το γράψει ή της το επιβεβαιώσουν οι άλλοι. Η Τζούλια έχει τη δημοσίευση ως στόχο, η Τζούλι ως μέσο. Η Τζούλια ζει για να μαγειρέψει και να γράψει ενώ η Τζούλι μαγειρεύει και γράφει για να ζήσει. Δεν είναι τυχαίο που η τελευταία λέει ότι το μπλογκ της έσωσε τη ζωή.

 

Το blog της Τζούλι εμφανίζεται ως το σύγχρονο Μέσο για να κατακτήσει ένας νέος συγγραφέας την επιτυχία, να ανακαλυφθεί δηλαδή απ’ τα media και να του γίνουν εκδοτικές και άλλες, προτάσεις. Το βιβλίο της Τζούλια εμφανίζεται ως το παλιό Μέσο για να επιτύχει κάποιος. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στο περιεχόμενο: η Τζούλια γράφει αυθεντικές συνταγές ή περιγράφει προσωπικά βιώματα, ενώ η Τζούλι περιγράφει πως δοκιμάζει συνταγές προσθέτοντας σχόλια γύρω απ’ τα ατομικά της βιώματα. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μια πρωτότυπη εργασία, στη δεύτερη έναν σχολιασμό και μια δοκιμή. Βέβαια, υπάρχει και η διαφορά της ηλικίας, η Τζούλια είναι τουλάχιστον 10 χρόνια μεγαλύτερη της Τζούλι. Αλλά, το σημαντικό εδώ είναι ότι το περιβάλλον της Τζούλι είναι πιο καταθλιπτικό, πιο σκοτεινό, λιγότερο αισιόδοξο (αν εξαιρέσει κανείς τον άντρα της). Η σκηνή με τις φίλες της είναι ενδεικτική: όλες καταλήγουν να μιλούν στα κινητά τους τηλέφωνα, ενώ μια εξ’ αυτών την εξαπατά βάζοντάς την σ’ ένα άρθρο με τίτλο «Η χαμένη Γενιά». Στο φιλμ πάντως, η γενιά των τριαντάρηδων όντως εμφανίζεται να μην έχει βρει βηματισμό, και να προσπαθεί παλιμπαιδίζοντας, να «κάνει κάτι» που να τη «γεμίζει». Βέβαια, η Τζούλι τα καταφέρνει, γίνεται δηλαδή συγγραφέας, όπως ήθελε. Για τη Τζούλια δε μαθαίνουμε παρά το ότι πέθανε σε πολύ μεγάλη ηλικία, το 2004, 10 χρόνια μετά το θάνατο του συζύγου της.

 

Ένα τυπικό success story, μια ιστορία επιτυχίας, που δείχνει ότι και οι επιτυχίες έχουν ποιότητα; Ή μια νοσταλγική απεικόνηση του παρελθόντος που πέρασε ανεπιστρεπτί παίρνοντας μαζί του καθετί αυθεντικό και ουσιαστικό; Η σκηνοθέτης μοιάζει να νοσταλγεί την αυθεντικότητα της Τζούλια, αν και θαυμάζει τη Τζούλι που τα κατάφερε. Δείχνει να εκτιμά περισσότερο την ουσία και το περιεχόμενο του χαρακτήρα της Τζούλια, παρά τη διστακτικότητα και την αμφιθυμία της Τζούλι, αλλά δεν την ενοχλεί η σχολιογραφική επιτυχία της τελευταίας. Το μείζον εδώ είναι ότι η Τζούλια παρουσιάζεται να επιδιώκει την ευτυχία, ενώ η Τζούλι την επιτυχία. Η στιγμή που πραγματικά απογοητεύεται η Τζούλια με τον εαυτό της είναι όταν μαθαίνει τα νέα για την εγκυμοσύνη της αδελφή της. Ενώ η Τζούλι απογοητεύεται όταν δεν τα καταφέρνει στην εκτέλεση των συνταγών. Για να μη μακρυγορώ: η Τζούλια είναι συνθέτης, η Τζούλι ερμηνευτής. Τα Μέσα αλλάζουν, αλλά οι ρόλοι μένουν ίδιοι. Είναι θέμα απόφασης. Τόσο η ταινία όσο και το βιβλίο μένουν στα επιφαινόμενα. Ίσως όμως και να είναι άδικο να ζητάμε από μια κομεντί να πάει μακρύτερα απ’ όλα αυτά. Διασκεδάσαμε.