Έχω γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για την πέμπτη εξουσία, αλλά σήμερα έχω την ανάγκη να επαναδιατυπώσω συνοπτικά τη σκέψη μου, γιατί παρατηρώ διάφορες κινήσεις και εξελίξεις στα λεγόμενα Νέα Μέσα, που αξιώνουν σχολιασμό και κριτική. Σε επόμενη ανάρτηση θα επανέλθω με πιο συγκεκριμένα παραδείγματα, γι’ αυτό μένω στη συνοπτική περιγραφή του κυρίαρχου επιχειρηματικού μοντέλου των Media, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα τη συγκρότηση μιας εξουσίας που είναι υπεράνω όλων.

Η Αγορά, οι επιχειρήσεις, το κράτος ακόμα, επιθυμούν να προστατεύονται απ’ τα Μέσα Ενημέρωσης. Αξιωματικά, η αγορά και το κράτος δεν επιθυμούν ανεξάρτητα Μέσα. Έτσι χρησιμοποιούν τη διαφήμιση ως όχημα χειραγώγισης του περιεχομένου των Μέσων. Με μια κίνηση πετυχαίνουν τόσο να προωθούν τα προϊόντα τους όσο και να προστατεύνται απ’ την όποια κριτική και έρευνα. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο, ούτε μοιραίο. Υπό ιδανικές συνθήκες, τα Μέσα έχουν συμφέρον να βρίσκονται απέναντι απ’ τις επιχειρήσεις και τα κράτη, γιατί αυτός πρέπει να είναι ο ρόλος τους. Αν τα Μέσα βασίζονταν στα χρήματα των αναγνωστών, ακροατών ή των θεατών τους, θα μπορούσαν να κάνουν σοβαρή έρευνα ενώ τώρα που βασίζονται στους διαφημιζόμενους προτιμούν να μένουν στα ρηχά. Η διαφήμιση γίνεται εξουσία αφ’ εαυτής, ένα πολυδύναμο όχημα που εξασφαλίζει ασυλία σε ισχυρές δομές, που κανονικά δε θα έπρεπε να έχουν. Η πέμπτη εξουσία επισκιάζει όλες τις υπόλοιπες και τις υποκαθιστά, αφού αναγνωρίζει μια και μόνη αξία: την οικονομική δυνατότητα κάποιου να αγοράσει χώρο και χρόνο στα Μέσα, και κατ’ επέκταση στους εγκεφάλους των ανθρώπων. Μια απ’ τις μείζονες αιτίες της κρίσης που βιώνουμε βασίζεται και σ’ αυτή την καθολική στρέβλωση του ρόλου και της λειτουργίας των Μέσων, αφού το επιχειρηματικό μοντέλο τους είναι βασισμένο όχι στην ανεξάρτητη έρευνα και γνώμη, αλλά στην προστασία και την προώθηση εταιρικών και κρατικών συμφερόντων. Βεβαίως, η γνώμη μου είναι ότι αυτό μπορεί να αλλάξει με δουλειά, παραδείγματα, ενημέρωση, διαλεύκανση ρόλων και συζήτηση.