Εδώ και κάποιους μήνες, στην ελληνική τηλεόραση και στο κανάλι Alpha, προβάλλεται μια εκπομπή με τίτλο «για λογαριασμό σας». Δε θέλω να αναφερθώ στην αισθητική της, ούτε και στα (πολλά) επιμέρους θέματα που προκύπτουν απ’ την ύπαρξή της –τα αφήνω αυτά για τους τηλεκριτικούς. Θέλω ωστόσο να μιλήσω για το σκληρό πυρήνα του προγράμματος. Φαινομενικά τα πράγματα είναι απλά: ένας βουτηγμένος στα χρέη πολίτης βρίσκει τον δημοσιογράφο-παρουσιαστή-επιλυτή οικονομικών προβλημάτων και του ζητά βοήθεια. Το αφηγηματικό μοτίβο της εκπομπής είναι πάντα απαράλλαχτο: μόνο τα πρόσωπα των χρεωμένων αλλάζουν. Ομοίως, ο παρουσιαστής είναι πάντα εκείνος που τείνει τη χείρα βοηθείας, και στο τέλος είναι πάντα ο χρεωμένος εκείνος που καταλήγει αφενός λιγότερο πνιγμένος απ’ τα οικονομικά βάρη κι αφετέρου πιο ευγνώμων και σοφός εξαιτίας των συμβουλών του παρουσιαστή. Η γρήγορη, και ελάχιστα εξασκημένη ματιά, βλέπει ένα ριάλιτι ψυχαγωγικό πρόγραμμα που εκπέμπει μονότονα το μήνυμα: «προσέξτε το δανεισμό σας!» Όμως ουσιαστικά η εκπομπή δεν κάνει άλλο απ’ το να παροτρύνει τους καταναλωτές να πάρουν όσα δάνεια μπορούν. Αφού ακόμα κι αυτοί οι υπερχρεωμένοι άνθρωποι της εκπομπής κατορθώνουν να βρουν μια λύση, γιατί όχι κι εσύ; Βέβαια η εκπομπή δεν κάνει λόγο για τους εκατοντάδες ανθρώπους που εξαιτίας των χρεών λύγισαν κι οδηγήθηκαν στην τρέλα, στην πλήρη εξαθλίωση ή ακόμα και στην αυτοκαταστροφή. Ο εφιάλτης των δανείων έχει μετατραπεί αίφνης σε παράδεισο. Η εκπομπή βλέπει τη «θετική πλευρά» εκείνη που λέει ότι «αν το θες, θα βρεις βοήθεια οπωσδήποτε». Άλλωστε γι’ αυτό δημιουργήθηκε η εκπομπή, θα πει κάποιος. Ομολογώ ότι δε θα αμφισβητούσα τις προθέσεις της εκπομπής, αν πλησίαζε τους ανθρώπους αυτούς πιο βαθιά, αν έψαχνε κι άλλες ποιότητες, αν αναζητούσε τα ανθρώπινα κι όχι μόνο τα οικονομικά τους χαρακτηριστικά, αν με λίγα λόγια δεν τους αντιμετώπιζε μόνο ως οικονομικές μονάδες, αλλά κι ως κοινωνικές, ψυχολογικές, και σωματικές εν τέλει οντότητες. Θα μου πείτε ότι ζητάω πολλά. Το μείζον εδώ είναι ότι η εκπομπή αυτή έχει σα σκοπό της την αποενοχοποίηση του υπερδανεισμού. Απ’ τη μια πλευρά βοηθά τις τράπεζες να δανείζουν όλο και πιο πολύ, κι απ’ την άλλη φωνάζει στον καταναλωτή ότι τα υπέρογκα δάνεια δεν είναι δα και το τέλος του κόσμου. Κι αν είναι; Ποιό ριάλιτι θα μάς το πει;