Διαβάζω κείμενα διαπρύσια, χιλιοlikeομένα, χιλιοretweetομένα ανθρώπων που μιλάνε με ζέση εναντίον κάποιων άλλων, συμβιβασμένων, πουλημένων, κοιμισμένων, παθητικών, παραπλανημένων, άπληστων, προσκυνημένων, βλακών και πολλών άλλων που δεν εμπίπτουν στα χαρακτηριστικά που θα τους έκαναν αποδεκτούς στην παρέα τους και σκέφτομαι. Διαβάζω status updates, και tweets ανθρώπων που εύκολα καταλαβαίνεις ότι αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως έξυπνους και σκέφτομαι. Έξυπνος δεν είναι ο άνθρωπος που ξέρει πώς να αποκλείει τους άλλους, έξυπνος είναι εκείνος που ξέρει πώς να τους συμπεριλάβει στην κοινότητα με τους άλλους. Εκεί βρίσκεται η σοφία του κόσμου, στο κοινό όραμα κι όχι στο διχασμό.

Το εύκολο είναι να δημιουργείς στρατόπεδα, το δύσκολο είναι να δημιουργείς κοινότητα.

Το έξυπνο είναι πώς θα λύσεις εγγενή της ανθρώπινης κατάστασης προβλήματα συνεργαζόμενος με τους άλλους, όχι πώς θα τα διαιωνίσεις πολεμώντας τους άλλους.

Το έξυπνο είναι να επενδύσεις στο ταλέντο των ανθρώπων και στην εφευρετικότητά τους, γιατί εξαιτίας αυτού εξακολουθεί να υπάρχει ο άνθρωπος κι όχι στις καταστροφικές κι αυτοκαταστροφικές του πλευρές.

Το έξυπνο κρίνεται απ’ την ικανότητα να συνθέτεις κι όχι να διαλύεις. Αν θαυμάζεις έστω κι ένα έργο τέχνης, καταλαβαίνεις ότι η σύνθεση είναι το ανώτερο πεδίο.

Το έξυπνο είναι να ρέπεις προς την ολοκλήρωση κι όχι προς τη διάλυση.

Σίγουρα είναι μια επιλογή. Αλλά αυτή την επιλογή την κρατά καθένας μας στα χέρια του. Έχουμε όλοι την ίδια επιλογή: πριν γίνουμε λίπασμα οριστικά, θέλουμε να ομορφύνουμε τον κόσμο, ή να τον κάνουμε ένα ζοφερό τοπίο; Θέλουμε να σπείρουμε ή να ποτίσουμε το χώμα με αίμα; Υπάρχουν τεράστια προβλήματα, δισεπίλυτα κι επείγοντα. Κι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να τα λύσουμε. Τρόποι συνθετικοί και τρόποι διχαστικοί. Επιλέγοντας τους πρώτους έχουμε, συλλογικά κι ατομικά, ελπίδα να ανακάμψουμε. Επιλέγοντας τους δεύτερους, μπαίνουμε σ’ ένα πολύ σκοτεινό δρόμο. Ελπίζω να είμαστε πολλοί, κι αποφασισμένοι, όσοι επιλέγουμε συνειδητά τους πρώτους, συνθετικούς και περιεκτικούς τρόπους.