Είμαι ο Φραντς Κάφκα

Εντάξει ξεπέρασε τη μεγαλοστομία του τίτλου. Δεν είμαι ο Φραντς Κάφκα. Είμαι ένας σύγχρονός σου που γράφει  κείμενα και χειρονομεί φιλοδοξώντας να σε αγγίξει. Όπως το επιχείρησε κι ο Φραντς πριν από έναν αιώνα. Με τη διαφορά ότι ο Φραντς δεν είχε Διαδίκτυο και τα περισσότερα γραπτά του έμεναν στο συρτάρι.

Καθ’ όλη τη σύντομη ζωή του ο Κάφκα δημοσιεύσε μόλις μια χούφτα ιστορίες. Και χάρη στον άγιο φίλο του Μαξ Μπροντ, που δεν τήρησε την υπόσχεσή του να καταστρέψει τα κείμενα του Κάφκα, σήμερα έχουμε όλοι το προνόμιο και την ευκαιρία να γνωρίσουμε αυτό τον τεράστιο συγγραφέα. Το συγγραφέα που δαπάνησε τη ζωή του ως υπάλληλος γραφείου. Το συγγραφέα που δε δοξάστηκε για το έργο του, ούτε έβγαλε χρήματα απ’ αυτό. Το συγγραφέα που έγραψε μερικά απ’ τα πιο διεισδυτικά μυθιστορήματα του 20ου αιώνα. Το συγγραφέα που μίλησε με φοβερή καθαρότητα για την εποχή του και την συντριπτική της επίδραση πάνω στους ανθρώπους.

Ο Φραντς Κάφκα είμαι εγώ. Κι εσύ επίσης. Εσύ που γράφεις για να κατανοήσεις τον κόσμο, να τον περιγράψεις και πιθανώς να τον αλλάξεις. Ο Φραντς Κάφκα είναι το αρχέτυπο του συγγραφέα που έχει πόλεμο με τον κόσμο, αλλά δε μένει εκεί. Ο Φραντς Κάφκα μετατρέπει τον εφιάλτη σε δημιουργία, την κόλαση σε κωμωδία, την απόγνωση σε κατάφαση ζωής. Ο Φραντς Κάφκα ζει σ’ ένα γραφείο δίπλα σου. Είναι άνδρας, είναι γυναίκα. Είναι νέος, είναι γέρος. Ζει ερήμην σου στην Πράγα, στην Αθήνα, στο Βερολίνο, στη Μαδρίτη. Δε γράφει για να τον επαινούν. Γράφει για να απαλύνει το αίσθημα του μηδέν, γράφει για να ζήσει, δε ζει για να γράφει. Πιθανώς σήμερα να έχει κι εκείνος ένα ταπεινό μπλογκ.

Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε σαν σήμερα, πριν από 130 χρόνια ακριβώς, στις 3 Ιουλίου 1883. Όποιος δεν έχει διαβάσει έστω ένα βιβλίο του στερεί απ’ τον εαυτό του μια μοναδική αισθητική και ηθική εμπειρία. Όσο με αφορά, ξεκίνησα ως έφηβος διαβάζοντας τη Μεταμόρφωση, την περιπέτεια του Γκρέγκορ Σάμσα, που ένα πρωί ξύπνησε ως κατσαρίδα. Στη συνέχεια διάβασα τον Πύργο και την Αμερική. Και μετά, διάβασα δύο και τρεις φορές τη Δίκη. Ο Κάφκα είναι ένας απ’ τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Τα βιβλία του είναι τραγικωμωδίες της ανθρώπινης κατάστασης. Η γραφειοκρατία, τα γρανάζια μιας ανθρωποφάγας μηχανής, η αποξένωση των ανθρώπων απ’ τις ανάγκες τους, τα πολιτισμικά αδιέξοδα, όλα αναδύονται ιδιοφυώς στο μυθοπλαστικό του περίκλειστο σύμπαν.

Η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, το παράλογο, η μοναξιά, η απόγνωση είναι εμφανή στοιχεία της Καφκική πρόζας, και της Καφκικής ζωής.

Πάντα υπήρχε πρόοδος, ποτέ όμως δεν μπορούσε ν’ ανακοινωθεί το είδος αυτής της προόδου, γράφει στη  Δίκη.

Ο συγγραφέας έζησε τη ζωή του ως υπάλληλος γραφείου. Είχε σοβαρό θέμα με τον πατέρα του. Πέθανε νέος, στα 40 του. Μακάρι να άντεχε κι άλλο.

Το 2006 βρέθηκα για λίγες ώρες στην Πράγα. Στη βόλτα ο Κάφκα ήταν πανταχού παρόν. Σ’ αυτή την πόλη περπάτησε, σ’ αυτή την πόλη έγραψε τα αριστουργήματά του. Ξαφνικά πέφτω επάνω σ’ ένα μπρούτζινο άγαλμα. Ο Κάφκα κάθεται στην πλάτη ενός άνδρα, χωρίς κορμό, χωρίς κεφάλι, χωρίς πρόσωπο. Είναι το πιο όμορφο άγαλμα που έχω δει ποτέ μου. Ένας θηριώδης άνδρας χωρίς άκρα, ένα κοστούμι αδειανό, περπατά φέροντας στους ώμους του το συγγραφέα που με το δάχτυλό του δείχνει την κατεύθυνση. Ή απλά χειρονομεί;

 OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Πρόκειται για τον πατέρα του; Για την εξουσία; Για τον άλλο εαυτό; Τα συμπεράσματα είναι δικά μας. Ο συγγραφέας μίλησε με το έργο του, όλοι εμείς τώρα θα πρέπει να το νοηματοδοτήσουμε, να γίνουμε εμείς Φραντς Κάφκα και να κάτσουμε οι ίδιοι στον ώμο του αδειανού κοστουμιού.

Σχόλια

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.