Στο 60ο γυμνάσιο Κυψέλης, όπως φαντάζομαι και σε όλα τα δημόσια γυμνάσια της χώρας η καθημερινή ζωή ήταν απρόβλεπτη και γι’ αυτό εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Μπορεί για κάποιο ανεξήγητο λόγο, να έφτανες στο σχολείο και να σου έλεγαν “σήμερα θα πάμε εκδρομή στο Πεδίο του Άρεως”, ή “έχουμε απεργία”, ή “ετοιμάζουμε κατάληψη”. Σε όλα αυτά εμείς οι μαθητές πάντα βάζαμε το χεράκι μας: είχαμε ακέραιο συμφέρον. Οι περισσότεροι θέλαμε πάντα να χάσουμε μάθημα, αλλά μερικοί ήταν πραγματικά άπληστοι, κι επιβίωναν στον χώρο αποκλετισκά και μόνο εξαιτίας των ανατίρρητων κι εκπληκτικών τους ικανοτήτων για να αποφεύγου τα μαθήματα. Ήταν οι ίδιοι που προωτοστατούσαν σε κάθε φασαρία, σε κάθε υπόνοια αποσταθεροποίησης, σε κάθε πιθανό κι απίθανο συμβάν που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια διδακτικών ωρών. Ωραίοι τύποι.

Ήταν οι ίδιοι που αφού έκαναν ό,τι μπορούσαν για να χαθεί το μάθημα, δεν παραιτούνταν ούτε στην ώρα του μαθήματος.

Θυμάμαι τον Πέτρο απ’ την πρώτη χρονιά που πατήσαμε το πόδι μας στο γυμνάσιο. Ξύπνιος κι ετοιμόλογος, πίστευε ότι τα ήξερε όλα. Είχε ξεπατικώσει πρόχειρα κάτι θεωρίες και τις διατύπωνε με σιγουριά και ύφος δέκα καρδιναλίων. Μερικές φορές έπειθε κιόλας. Βασικά του έλειπε η μάνα του, η οποία εκτός από αδιάφορη για τον Πέτρο, είχε άλλες προτεραιότητες: το χαρτί. Τον πρώτο μήνα η ιστορικός τον έπιασε με το χέρι μέσα στο παντελόνι της φόρμας, εν ώρα μαθήματος. Αυτή ήταν κι η πρώτη του αποβολή. Ακολούθησαν πολλές άλλες. Σε μια απ’ αυτές πήρε στο λαιμό του και τη δική μου παρέα. Συνήθως κατά τη διάρκεια του μαθήματος, κι ειδικά τις πρώτες ώρες, καθόταν στα τελευταία θρανία, κι αν δεν είχε το χέρι στο παντελόνι της φόρμας του, κοιμόταν. Τις επόμενες ώρες, έβγαινε στο προαύλιο, έπινε ένα καφέ και γύριζε ορεξάτος.

Φυσικά οι καθηγητές καταλάβαιναν πάντα αμέσως τις προθέσεις του και του έβαζαν τις φωνές, ακόμα και προληπτικά ορισμένες φορές. Αφού τα άκουγε και δεν ήξερε τι να κάνει, μιας και η παρακολούθηση του μαθήματος ήταν εντελώς εκτός της ατζέντας του, επινοούσε διάφορες δρασηριότητες. Η πιο κοινή ήταν να μιλά με το διπλανό του, αλλά οι καθηγητές τον υποχρέωναν να κάθεται δίπλα σε παιδιά που ήθελαν πάσει θυσία να παρακολουθήσουν το μάθημα. Έτσι ο Πέτρος, όταν εξαντλούσε κάθε δυνατότητα άρχιζε να παίζει με το στυλό του, με τα κακάδια της μύτης του, με τα μαλλιά των μπροστινών του, με τον αναπτήρα του (ναι κάπνιζε απ’ τα 12), με τις γωνίες παρακολούθησης της καθηγήτριας που καθόταν στην έδρα και δε σταύρωνε εντελώς σωστά τα πόδια της με αποτέλεσμα ο Σπύρος να ανακαλύπτει ένα εκατοστό της καλά κρυμμένης φύσης της.

Κάποτε, ο Σπύρος επινόησε ένα παιχνίδι. Δεν ξέρω αν ήταν δικό του ή αν το είχε ξεσηκώσει από κάποιον άλλο φίλο του στα μπιλιάρδα όπου σύχναζε. Όταν μας το έμαθε ενθουσιαστήκαμε με την επινοητικότητά του και του δώσαμε πολλά συγχαρητήρια που μας έσωσε από μερικές ώρες βαρετών μαθημάτων. Το είχε ονομάσει Βελπέξ. Έτσι ονομαζόταν η βιομηχαία που παρήγαγε τα σπίρτα. Το παιχνίδι ήταν απλό, και το κυριότερο, μπορούσε να απασχολήσει δημιουργικά δύο μαθητές ακόμα κι εν ώρα μαθήματος. Αρκούσε να έχεις ένα ταπεινό κουτί σπίρτα κι έστηνες ολόκληρο πρωτάθλημα. Οι όροι ήταν απλοί: έβαζες το κουτί με τα σπίρτα στην άκρη του θρανίου, ακουμπώντας στην πλατιά του πλευρά, και το χτυπούσες με τα δάχτυλά σου ώστε όταν προσγειωθεί να έρθει σε όρθια στάση. Αν το κουτί στεκόταν κατακόρυφα έπαιρνες 20 πόντους, αν στεκόταν παράλληλα 10 πόντους, ενώ αν στεκόταν στην πλατιά “καλή πλευρά” έπαιρνες 5 πόντους.

Το δυνατό σημείο του παιχνιδιού ήταν ότι μπορούσες να το παίξεις άνετα στα πίσω θρανία. Σταδιακά η παρέα μας οργάνωσε ένα μεγάλο πρωτάθλημα, κι όταν στους σημαντικούς αγώνες πιάναμε 20άρικα, μέσα στη μονότονη παράδοση του καθηγητή, ακουγόταν μια κραυγή νίκης. Αυτό έγινε καμιά δεκαριά φορές μέσα σε μια εβδομάδα, και στο τέλος πήραμε όλοι μια ξεγυρισμένη αποβολή, βλαστημώντας την επινοητικότητα του Σπύρου.

*Αφιερώνω αυτή την ιστορία στην Εμμανουέλα Παπασωτηρίου, που μου την ενέπνευσε μ’ ένα σχόλιό της στο facebook.