Εάν άλλαζε αυτοστιγμή ο τρόπος που ασκείται η πολιτική στη χώρα μας, θα είχαμε βάσιμες ελπίδες να περιμένουμε μια «άνοιξη της πολιτικής» στα Νέα Μέσα. Δυστυχώς όμως, η τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα παραμένει αφόρητα απαράλλαχτη. Τα πρόσωπα και οι δομές που εμφανίζονται να λαμβάνουν αποφάσεις αλλάζουν σπανιότατα. Τα περισσότερα απ’ αυτά είναι σαν να έχουν λάβει ισόβια εντολή να κυβερνούν ή να διοικούν. Πρόκειται για το πρόβλημα της επαγγελματοποίησης της πολιτικής καθώς και για το πρόβλημα της απαξίωσης εκ μέρους σοβαρών ανθρώπων του πολιτικού παιχνιδιού. Ομοίως, οι δημοσιογράφοι που εντέλονται να ελέγχουν τους πολιτικούς, είναι κι αυτοί ίδιοι και απαράλλαχτοι εδώ και δεκαετίες. Τα ίδια πρόσωπα που κανοναρχούσαν προ δεκαετίας, τα παρακολουθούμε σήμερα να κάνουν την ίδια δουλειά. Το πιο ανησυχητικό όμως, είναι ότι το ίδιο στυλ καφενείου που υιοθετείται στις τηλεοπτικές και άλλες δημόσιες συζητήσεις, το βλέπουμε να αναπαράγεται –με πιο αδιαφανείς και σκληρούς όρους- και στο Διαδίκτυο.

Βέβαια, στα Νέα Μέσα υπάρχει η ευκαιρία να χτιστούν νέες καριέρες, και νέα πρόσωπα, νέες συλλογικότητες, να λάβουν θέσεις στο δημόσιο διάλογο. Ως εδώ όλα καλά. Το πρόβλημα είναι ότι εκτός από μεμωνομένες ελπιδοφόρες προσπάθειες με προεξάρχουσα εκείνη των G700, τα Νέα Μέσα ακολουθούν τους τροπισμούς και την κατανομή της δημόσιας ισχύος (έστω αντεστραμμένα) που εντοπίζεται στα παραδοσιακά Μέσα. Υπάρχουν προνομιακοί ομιλητές, προνομιακά κανάλια, προνομιακοί πολιτικοί χώροι που κατορθώνουν να μειώνουν ό,τι δεν ακολουθεί το πρόγραμμά τους. Αυτό σε μεγάλο βαθμό είναι αναπόφευκτο. Η υφιστάμενη τάξη πραγμάτων αυτοαναπαράγεται μέσω αυτοματισμών που δεν αμφισβητούνται από κανέναν. Ομοίως βέβαια, υπάρχουν και προβληματικές όψεις, όπως αδιαφανείς διαδικασίες που περιθωριοποιούν απόψεις στο όνομα κάποιας θολής άποψης περί δημοκρατίας, υπάρχουν ψευδοϊστολόγια και ιστολόγια που εκβιάζουν, υπάρχουν ψηφιακοί τραμπουκισμοί, ψηφιακές διαπομπεύσεις κ.λπ. Το να γιορτάζουμε τις ευκαιρίες του Διαδικτύου και να κλείνουμε τα μάτια στα προβλήματα που αυτό κομίζει, είναι συντηρητικό και αυτοκτονικό. Τα επιτελεία που διατηρούν τα κόμματα για τα Νέα Μέσα καλώς κάνουν και πειραματίζονται, αλλά θα πρέπει αφού ακούσουν κι αφουγκραστούν τις ανάγκες των χρηστών, να διερευνήσουν καινούργια πεδία και τρόπους που θα αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού, καθώς και το ίδιο το παιχνίδι όπως παίζεται απ’ τα παραδοσιακά Μέσα. Ούτε προπαγάνδα, ούτε προσυλητισμοί, ούτε αυλές, ούτε αδιαφανείς συναλλαγές. Τα Νέα Μέσα από μόνα τους δε μπορούν να κάνουν κάποια διαφορά. Όμως, αν τα χρησιμοποιήσουμε όπως χρησιμοποιούμε τα άλλα Μέσα (ως προπαγανδιστικά εργαλεία κ.λπ), κατά πάσα πιθανότητα θα τα δούμε να παρουσιάζουν παθογένειες συναφείς μ’ εκείνες των παραδοσιακών Μέσων.

Κατά τη γνώμη μου, η μεγαλύτερη υπόσχεση των Νέων Μέσων είναι η ανεξαρτησία τους. Οι πολίτες, πέρα από οικονομικές, κομματικές ή άλλες εξαρτήσεις, μπορούν να συμβάλλουν στο διάλογο αλλά και στη λήψη των αποφάσεων μέσα από ακηδεμόνευτα κι αδιαμεσολάβητα κανάλια, δικαιώνοντας την ελευθεριότητα του Μέσου. Στα παραδοσιακά Μέσα, οι δημοσιογράφοι είθισται να αναγνωρίζονται με βάση τις κομματικές τους προτιμήσεις. Μέχρι να συμβεί το ίδιο και στα Νέα Μέσα, θα υπάρχει –και θα «φωνάζει»- η δυνατότητα της ανεξαρτησίας. Η δυνατότητα του καθενός να συμβάλλει στο κοινό καλό, ανεξάρτητα απ’ την κομματική του ή όποια άλλη, ταυτότητα. Βεβαίως η σύγχιση που προκαλείται διαμέσου της ανωνυμίας, ευνοεί την άσκηση της πολιτικής όπως τη γνωρίζαμε ως τώρα. Απ’ τη μία οι «λίγοι και καλοί» επώνυμοι επαγγελματίες, κι απ’ την άλλη, ο ανώνυμος όχλος που τους ακολουθεί.

Η ευκαιρία που έχουν οι πολίτες είναι μοναδική: αν θέλουν να υποκειμενοποιηθούν πρέπει επειγόντως να απεκδυθούν την ανωνυμία και να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους. Αυτή είναι η μεγάλη δύναμη των μπλόγκερ: το γεγονός ότι κανείς δεν τους πληρώνει, κανείς δεν τους υποχρεώνει να μιλήσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Απ’ την άλλη πλευρά, αν το συνειδητοποιήσουν αυτό οι έλληνες πολιτικοί, θα υποχρεωθούν σε ριζικές αλλαγές. Ελπίζω το ίδιο να το κάνουν έγκαιρα οι επιχειρήσεις καθώς και τα συγκροτήματα Τύπου, διότι οι ανεξάρτητοι πολίτες είναι η ενσάρκωση του ιδεώδους δημοκρατικού υποκειμένου. Τα Νέα Μέσα είναι μια ευκαιρία να πάρουν οι πολίτες πίσω την Πολιτική απ’ τους επαγγελματίες πολιτικούς, απ’ τους αγορασμένους δημοσιογράφους και τους δημοσκόπους, απ’ τα χρεοκοπημένα κόμματα, τους πανίσχυρους επιχειρηματίες, τους συνωμοσιολόγους και τους «καμικάζι». Μια ευκαιρία να αλλάξει επιτέλους το παιχνίδι και οι όροι του. Δεν είναι εύκολο, ούτε σίγουρο. Όμως όσοι βοηθήσουν σ’ αυτή την κατεύθυνση, θα γίνουν θεμελιωτές μιας ελπίδας για τη χώρα που τόσο την έχει ανάγκη. Οι πολίτες λοιπόν αυτοί, θα εστιάζουν περισσότερο σ’ αυτά που τους ενώνουν, παρά σ’ αυτά που τους χωρίζουν, κάτι που είναι πολύ βασικό για την Ελλάδα, καθώς συνιστά σοβαρότατη Αλλαγή Παραδείγματος.

(συνεχίζεται)