Ο μιντιακός μας αναλφαβητισμός

Μιντιακός αναλφαβητισμός σημαίνει να μη μπορείς να αναγνωρίσεις ποιός σου μιλάει, γιατί σου μιλάει, πώς σου μιλάει, και για ποιό πράγμα ακριβώς σου μιλάει. Επιπλέον, μιντιακός αναλφαβητισμός σημαίνει να μη γνωρίζεις πότε σου μιλάει κάποιος, για ποιό λόγο σου μιλάει τώρα κι όχι χθες ή αύριο, να μη γνωρίζεις ποιός πιθανώς τον πληρώνει για να σου μιλάει. Σημαίνει να μη συνειδητοποιείς τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται προκειμένου να πεισθείς. Σημαίνει να μη γνωρίζεις τίποτα αλλά να νομίζεις ότι τα ξέρεις όλα. Σημαίνει να είσαι συγχισμένος αλλά να νομίζεις ότι δεν είσαι. Σημαίνει να σου δημιουργούνται συναισθήμαγτα την αιτία των οποίων αδυνατείς να αναγνωρίσεις. Σημαίνει να μη γνωρίζεις ούτε τί «ακούς», ούτε πώς το ακούς, ούτε γιατί το ακούς, όπως επίσης σημαίνει και να κοιτάς χωρίς να μπορείς να «βλέπεις», να εμβαθύνεις ή να κρίνεις.

Όλες οι πρακτικές που χρησιμοποιούν τα Μέσα και οι δημοσιογράφοι προκειμένου να πουλήσουν το προϊόν τους, να το κάνουν πιο εύπεπτο, πιο εμπορεύσιμο, πιο δημοφιλές, συγκροτούνται στη βάση ενός αλφάβητου, μιας γλώσσας, που έχει τα κόλπα της, τις στενωπούς, αλλά και τις ευθύνες της. Απ’ την εποχή του Αϊζενστάιν κιόλας ξέρουμε ότι η παράθεση συγκεκριμένων καρέ μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα στους θεατές, ακόμα και σοκ. Η δραματοποίηση επίσης, ένα τέχνασμα που χρησιμοποιείται κατά κόρον σήμερα, διευκολύνει την ταύτιση των θεατών με τους θύτες ή τα θύματα, και παράγει συναισθήματα. Η μουσική στα δελτία ειδήσεων, οι αναπαραστάσεις μέσω γραφικών, οι καλεσμένοι, η ίδια η διαφήμιση που εισχωρεί στις ειδήσεις, καθετί συνιστά χρήση της γλώσσας των Μέσων και της δημοσιογραφίας. Ένας λαός, ένα κοινό, που αγνοεί όλα αυτά τα εργαλεία, είσθισται να ονομάζεται αναλφάβητο.

Κανονικά θα έπρεπε σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης να διδάσκονταν η γλώσσα των Μέσων, ώστε οι πολίτες να μπορούν να διαβάζουν και να παρακολουθούν τα Μέσα γνωρίζοντας τα τεχνάσματα των Media. Ο μιντιακός αλφαβητισμός θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα μιας πολιτείας που θέλει να έχει ενεργούς, ενημερωμένους και σοβαρούς πολίτες.

Αν θέλουμε να σταματήσουμε τη μαζική εξαπάτηση, τη μαζική ύπνωση, τη μαζική υπαγωγή μας σε καθεστώτα μακαριότητας, πρέπει να αναδείξουμε την αναγκαιότητα της μιντιακής εκπαίδευσης των πολιτών άμεσα και επειγόντως.

5 Comments

  1. Μανώλη, συμφωνώ με την άποψη σου αλλά ο αναλφαβητισμός δεν είναι μόνο μιντιακός.Ειναι γενικός και γενικευμένος και συντεταγμένος. Χρησιμοποιεί ιεροτελεστίες που μας οδηγούν σε άμβλυνση της παρατηρητικότητας και αντιληπτικότητας. Αντίθετα ενισχύεται η νεύρωση, και η καχυποψία. Θέλω να πω πως η αθωότητα θα μπορούσε να είναι σύμβουλός μας επειδή στέκεται με έκπληξη και περισυλλογή απέναντι στην ασχήμια της α-φυσιολογικότητας που προωθούν τα μίντια. Το σημειολογικό μοντάζ που καταγγέλεις ίσως θα μπορούσε να γίνει κατανοητό με τη δημιουργία ενός απλού ερμηνευτικού λεξικού.

  2. Έχετε δίκαιο. Στο σχολείο το παιδί πηγαίνει, κανονικά, για να μάθει τα γράμματα της εποχής του (και μερικά παλαιότερα για να μπορεί να αντιληφθεί ότι δεν είμαστε κάτι μοναδικό στο χρόνο αλλά αυτή είναι άλλη, και μεγάλη, κουβέντα). Το αυτονόητο, επομένως, θα ήταν να διδάσκεται και πράματα σαν αυτά που περιγράφεται… Το αυτονόητο που γίνεται ζητούμενο…

  3. Μανόλη συμφωνώ μαζί σου ότι θα ήταν χρήσιμο να μαθαίνουμε να κατανοούμε πώς σερβίρονται οι πληροφορίες από τα ΜΜΕ και από τους πολιτικούς. Όπως σημαντικό θεωρώ πώς είναι να διδασκόμαστε πώς εμείς οι ίδιοι ταυτιζόμαστε με στοιχεία από τις ιστορίες που ακούμε και τι σημαίνει αυτό για τον καθένα μας… Αυτό που λές «τι ακούω εγώ»? Τι προσλαμβάνω και πώς τείνω να ερμηνεύω… Πόσες ερμηνείες χωράνε σε ένα γεγονός… Τίνος η ερμηνεία θα ακουστεί? Ποια (ή ποιές) είναι η δική μου / δικές μου? Πώς κατέληξα να κατασκευάσω και να κρατήσω τη συγκεκριμένη ή τις συγκεκριμένες…? Πώς θα χωρέσω τις αντιφάσεις…? Πολλά ενδιαφέρονται ερωτήματα έχεις θέσει…

    Αισθάνομαι ότι δέχεσαι σαν αξίωμα ότι ενδιαφέρονται οι πολίτες να είναι ενεργοί κι ότι ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν κριτική σκέψη… Ή ότι δεν αντιλαμβάνονται την παράλογη σύνθεση παραθύρων, αντιπερισπασμών, θεατρινισμών και επικοινωνιακών τρικ… Μεταξύ Χατζηνικολάου, Κούλογλου, καθαρμάτων – αρβύλα, Παπαδάκη, ιντιμήντια, Λαζόπουλου και σταρ τσάνελ… πραγματικά… η πληροφορία μεταμορφώνεται και φωτίζεται ή «σκοτεινιάζεται» ποικιλλοτρόπως…

    Επίσης αναρωτιέμαι αν εκείνος που επιλέγει να αφυπνήσει χρειαστεί να χρησιμοποιήσει -καλοπροαίρετα έστω – τα τρικ αυτά της επικοινωνίας για στηρίξει τις θέσει του… Πώς μπορεί να το αποφύγει αυτό…?αναρωτιέμαι καλοπροαίρετα. Είμαι στη διάθεση σου να βοηθήσω αν κρίνεις ότι μπορώ στην προσπάθειά σου να χαρτογραφίσεις, να αποκαλύψεις και να διαδώσεις τα κλειδιά της αποκρυπτογράφισης της γλώσσας των ΜΜΕ και την ενδυνάμωση του θεατή – αποκωδικοποιητή – ερμηνευτή πολίτη.

  4. @Σήσση. Ναι μιντιακή εκπαίδευση.

    @Σοφία. Συμφωνώ. Και το ερμηνευτικό λεξικό είναι χρήσιμο. Αλλά δε μπορούμε με το άλλοθι του γενικευμένου αναλφαβητισμού, να μην κάνουμε τίποτα. Εδώ μιλάμε για τα Μέσα, που έχουν αλώσει τα μυαλά και τις ψυχές μας, και προτείνουμε ένα είδος έκθεσή τους, αποκωδικοποιήσής τους κ.λπ

    @Τσουκνίδας. Τα αυτονόητα στη χώρα αυτή γίνονται πρωτοσέλιδα για να ξεχνιούνται.

    @Κατερίνα. Χρειαζόμαστε πολλά Μέσα σε όσα περισσότερα χέρια γίνεται. Οι ερμηνείες πάντα θα είναι πολλές, αυτό δεν είναι αρνητικό. Το θέμα είναι να έχουμε μάτια να βλέπουμε.

Σχόλια

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.