Στην εποχή του Διαδικτύου, των δορυφόρων, των δικτύων, στην εποχή της στιγμιαίας μετάδοσης των πληροφοριών, η κυκλοφορία μιας εφημερίδας μοιάζει ξεπερασμένη και κατά συνέπεια πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους της ύπαρξής της. Αυτό που συνέβη το βράδυ του περασμένου Σαββάτου είναι ενδεικτικό πολλών παθογενειών του ελληνικού Τύπου, αλλά δείχνει κυρίως ότι στη χώρα μας δεν έχει εμπεδωθεί ο ρόλος των Νέων Μέσων, με αποτέλεσμα αφενός να εκτίθενται ανεπανόρθωτα τα παραδοσιακά Μέσα κι αφετέρου να θεοποιούνται άκριτα κι αυτόματα οι νέες τεχνολογίες, λες και οι τελευταίες δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα.

Στην πρώτη έκδοση που κυκλοφόρησε το απόγευμα του προηγούμενου Σαββάτου, οι εφημερίδες Το Βήμα της Κυριακής, το Έθνος και η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία συμπεριέλαβαν την είδηση της συνάντησης των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν προσκεκλημένος για τα εγκαίνια του νέου μουσείου της Ακρόπολης, το Σάββατο το απόγευμα, και επί τη ευκαιρία είχε κανονιστεί μια σύντομή συνάντησή του με τον Κώστα Καραμανλή πριν την τελετή. Η συνάντηση όμως ματαιώθηκε, αφού η επίσκεψη του Ερντογάν στην χώρα δεν έγινε ποτέ. Οι κυριακάτικες εφημερίδες όμως, τυπώνονται το πρωί του Σαββάτου, και για να μη βγουν χωρίς την «είδηση» βιάστηκαν και μετέδωσαν την υποτιθέμενη συνάντηση, πριν αυτή καν γίνει. Το Βήμα της Κυριακής μάλιστα μίλησε για κλίμα ψυχρότητας μεταξύ των δύο πλευρών, παρουσιάζοντας ένα κανονικότατο ρεπορτάζ, το οποίο περιέγραφε με σαφήνεια την ατζέντα της συζήτησης. Το φιάσκο βεβαίως είναι μεγάλο, και κανονικά θα έπρεπε η εφημερίδα να λογοδοτήσει τόσο στην ΕΣΗΕΑ όσο και στο αναγνωστικό κοινό για το σοβαρότατο αυτό ατόπημα.

Η εφημερίδα δημοσίευσε στην ηλεκτρονική της έκδοση ένα απολογητικό κείμενο του διευθυντή της Σταύρου Ψυχάρη που προσπαθούσε να μειώσει το γεγονός λέγοντας πως αυτά συμβαίνουν στις εφημερίδες. Επίσης απέδωσε το ψευδές ρεπορτάζ σε πάγια τακτική των δημοσιογράφων που ακολουθούν όσα τους λένε οι «πηγές» τους (ή όπως λέει χαρακτηριστικά «άτομα του επιτελείου των ηγετών»). Με λίγα λόγια ο κ. Ψυχάρης έκανε  μια έντεχνη προσπάθεια μετακύλισης της ευθύνης απ’ τη διοίκηση και τη διεύθυνση της εφημερίδας στο συντάκτη του εν λόγω κειμένου. Βέβαια, όλοι γνωρίζουμε ότι τα υπό δημοσίευση κείμενα περνούν από πολλά χέρια, και μάτια…

Η εξέλιξη αυτή, συνιστά ομολογία μιας βαθύτερης ενοχής που συγκλονίζει. Όταν ένας διευθυντής εφημερίδας παραδέχεται ότι κάποια κείμενα συνιστούν υποβολιμιαία προϊόντα, όταν ο κεντρικός υπεύθυνος για την έκδοση της εφημερίδας ομολογεί ότι οι ειδήσεις κατασκευάζονται, όταν δηλαδή παραδέχεται ανοιχτά ότι η ενημέρωση που παρέχει δε μπορεί να χαρακτηριστεί αξιόπιστη, τίποτα δε μπορεί να μας πείσει ότι το τοπίο των Μέσων στη χώρα είναι υγιές. Κι επειδή η λέξη υγεία πιθανώς να ενοχλεί κάποιους, ας χρησιμοποιήσουμε τη λέξη ευθύνη. Αν κάτι αποδεικνύεται περίτρανα με αυτό το δημοσιογραφικό σκάνδαλο ολκής, είναι η ανευθυνότητα, η αναξιοπιστία και η στρεβλή λειτουργία του Τύπου στη χώρα μας. Τα αίτια είναι πολλά και λίγο πολύ γνωστά: μια σκανδαλώδης υπερσυγκέντρωση σε λίγα χέρια, η χρησιμοποίηση των Μέσων ως οχημάτων για την προώθηση παράπλευρων ή κύριων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η στενή σχέση με τα πολιτικά κόμματα και τις επιχειρήσεις, ο στενός εναγκαλισμός με σπιν ντόκτορς, οι μικρές και οι μεγάλες εξαρτήσεις, η οκνηρία και το χαμηλό επίπεδο των δημοσιογράφων, η υπαγωγή της δημοσιογραφίας στις δημόσιες σχέσεις κ.λπ.

Συνοπτικά μερικά μείζνα ζητήματα που τοποθετεί στην ατζέντα της συζήτησης η υπόθεση της «Πλαστής συνάντησης Καραμανλή-Ερντογάν» είναι:

. Η κρίση εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ
. Η υποταγή του δημοσιογράφου στις «πηγές», στους πολιτικούς, στους επιχειρηματίες
. Η εξάρτηση των Μέσων απ’ τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα
. Ο ανταγωνισμός των παραδοσιακών Μέσων με τα Νέα Μέσα
. Η είσοδος των παραδοσιακών Μέσων στο Διαδίκτυο
. Το κυνήγι και η ταχύτητα της μετάδοσης των ειδήσεων
. Το ξεκαθάρισμα του ρόλου του γραπτού, έντυπου δημοσιογραφικού περιεχομένου
. Ο έλεγχος και το φίλτρο των μεταδιδόμενων ειδήσεων
. Η αξιοπιστία της ενημέρωσης

Το μέλλον του εγχώριου Τύπου μοιάζει δυσοίωνο, κι ίσως να είναι, καθώς παρατηρούμε τις ίδιες παθογένειες των παραδοσιακών Μέσων να πολλαπλασιάζονται στο Διαδίκτυο. Πώς να αισιοδοξήσει κάποιος, και γιατί; Αν δεν υπάρξει ευρεία συζήτηση, τομές, προτάσεις, συνεργασίες και νέα παραδείγματα, σε λίγο οι «γκάφες» θα αφορούν μόνο το Διαδίκτυο -όσο ο παραδοσιακός Τύπος θα φθίνει ολοένα και περισσότερο- αλλά θα εξακολουθούν να είναι «γκάφες», εξίσου επικίνδυνες, εξίσου εξευτελιστικές, εξίσου τρομακτικές.