Όταν ένα προϊόν είναι ελαττωματικό, διαμαρτυρόμαστε σ’ εκείνον που μας το πούλησε. Συχνά φωνάζουμε μέχρι να μας το φτιάξουν ή να το αντικαταστήσουν. Ελαττωματικό είναι το προϊόν που δεν επιτελεί τη λειτουργία για την οποία προορίζεται ή που παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα στη λειτουργία του. Μπορεί αυτό που θα πω να είναι γενικευτικό, αλλά νομίζω ότι ανταποκρίνεται κατά πολύ στην πραγματικότητα. Η ελληνική τηλεόραση, μπορεί μεν να επιτελεί τις λειτουργίες της, να διασκεδάζει και να ενημερώνει, αλλά το προϊόν της παράγει στρεβλά πρότυπα και συμπεριφορές. Γι’ αυτό ως καταναλωτές, θα μπορούσαμε να ζητήσουμε μέχρι και την αντικατάστασή του επικαλούμενοι τα ψυχικά προβλήματα που μας προκαλεί.

Έβλεπα τις προάλλες τηλεόραση κι έπαθα κατάθλιψη. Κυριακή βράδυ. Τα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια, όσα φιλοξενούσαν εκπομπές δικής τους παραγωγής, είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ακριβές παραγωγές με φτηνό γούστο που απευθύνονται μάλλον σ’ ένα κοινό χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, μισοκοιμισμένο, μισοσυνειδητοποιημένο, μισοόλα. Αυτή είναι η Ελλάδα; Απ’ την άλλη, η δημόσια τηλεόραση προέβαλλε σε επανάληψη μια ενημερωτική εκπομπή στο ένα κανάλι και κάτι αδιάφορο στα άλλα δύο. Σε γενικές γραμμές, τα ιδιωτικά κανάλια αντιλαμβάνονται την ψυχαγωγία με όρους γυμνασίου. Τόσο οι φόρμες όσο και τα περιεχόμενα παραπέμπουν σε ηλικίες και πρακτικές γυμνασιακού επιπέδου. Οι συμπεριφορές, οι πόζες, αλλά και τα παιχνίδια θυμίζουν περισσότερο εφηβικά χαζοπαιχνίδια παρά ενήλικες καταστάσεις. Φαίνεται ότι οι υπεύθυνοι του προγραμματισμού αλλά και οι διαφημιστές, και οι διαφημιζόμενοι, συμβουλευόμενοι τις έρευνές τους, σκέφτονται ότι το κοινό είναι χαμηλού ψυχοδιανοητικού επιπέδου γι’ αυτό και του αξίζει χαμηλού επιπέδου πρόγραμμα. Ο όρος ψυχαγωγία έχει ταυτιστεί με την επίκληση του ενστίκτου. Ριάλιτι σε κάθε μορφή, φτηνός συναισθηματισμός, σταριλίκι, αυτή είναι η διασκέδαση στην ελληνική τηλεόραση. Θα πει κάποιος, ότι οι περισσότερες φόρμες είναι δανεικές απ’ το εξωτερικό, έχετε δει το επίπεδο της τηλεόρασης στη Μεγάλη Βρετανία π.χ.; Αυτό το επιχείρημα είναι εύκολο να απαντηθεί. Ακόμα και εδώ, υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία, να παράξουμε εμείς προϊόντα και φόρμες, που θα πωληθούν στα κανάλια του εξωτερικού. Αλλά προτιμούμε να αντιγράφουμε τα ξένα, απ’ το να στοχαστούμε και να ενθαρρύνουμε την παραγωγή δικών μας προγραμμάτων. Δυστυχώς τα πράγματα στην ελληνική τηλεόραση είναι περίκλειστα. Μια μικρή ελίτ κάνει ό,τι θέλει (άλλοι όροι στην ιδιωτική, άλλοι όροι στη δημόσια τηλεόραση: αλλά ίδιο αποτέλεσμα).

Φαίνεται όμως ότι οι πολίτες, ως καταναλωτές αυτών των προγραμμάτων έχουν συμφιλιωθεί μ’ αυτό το χαμηλού επιπέδου προϊόν που μας προσβάλλουν και ψυχικά και διανοητικά. Ένα ολόκληρο κανάλι, το STAR εκπέμπει ένα απαράδεκτο δελτίο ειδήσεων και κανείς δε μιλά. Πρέπει ωστόσο να αναλογιστούμε ότι όλα αυτά τα προγράμματα, παρότι φαινομενικά δωρεάν, τα πληρώνουμε όλοι μας φια της αγοράς των διαφημιζόμενων προϊόντων.
Πραγματικά τα προγράμματα και οι εκπομπές που δεν προσβάλλουν την ψυχή και νοημοσύνη των πολιτών είναι εξαιρέσεις, κι αυτό δε χρειάζεται νομίζω πολλή συζήτηση.

Γι’ αυτό, πρέπει όσοι ενδιαφερόμαστε πραγματικά να γίνει κάποια αλλαγή, να σταματήσουμε τη μεμψιμοιρία, και να παράξουμε τα δικά μας παραδείγματα. Τώρα το Διαδίκτυο, το κάνει αυτό εφικτό.