Το φαινόμενο είναι συχνό. Κάποιος ανεβάζει μια φωτογραφία σε κάποιο μπλογκ, σε κάποια ιστοσελίδα, σε κάποιο Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης. Βάζει ένα τίτλο που υπονοεί πολλά, γράφει κι ένα κειμενάκι με μερικές εξυπνάδες, και περιμένει την πρώτη αντίδραση. Όταν η ανάρτηση αγγίζει τη χορδή του πρώτου “ευαίσθητου” χρήστη αρχίζει το πανηγύρι. Ο πρώτος σχολιαστής δίνει τον τόνο κι είναι, μετά τον εμπνευστή της ανάρτησης, ο αρχιπήθικος της ιστορίας μας. Ταυτόχρονα, κι αφού η ανάρτηση αρχίζει να ποστάρεται ακαριαία σε κάθε πιθανό μπλογκ και να γίνεται αλλεπάλληλα share στο Facebook και retweet στο Twitter, ξεκινούν τα σχόλια της αγέλης των πιθήκων. Όσο πιο γελοίο κι ανύπαρκτο είναι το επιχείρημα της ανάρτησης, τόσο πιο σφοδρή η αντίδραση των πιθήκων. Όσο πιο αναγνωρίσιμος ο στόχος τόσο πιο εγγυημένο το αποτέλεσμα της μαζικής επίθεσης.

Καθώς όλοι οι άνθρωποι καταγόμαστε απ’ τον πίθηκο, κι είμαστε δηλαδή κατά βάθος όλοι πίθηκοι, έχουμε την τάση να μιμούμαστε τον αρχιπήθικο και να κινούμαστε μαζί του, αγεληδόν. Αν βρεθείς μέσα σε μια ομάδα που κινείται σε μια άγνωστη πόλη είναι πολύ πιθανό να καταλήξεις σε λάθος βαγόνι τραίνου, γιατί ποτέ δεν ελέγχθηκε αν αυτός που πήρε την πρωτοβουλία να οδηγήσει την ομάδα ήταν ικανός να το κάνει. Το γεγονός αυτό έχει ριζοσπαστικοποιηθεί με το Διαδίκτυο και τις πλατφόρμες Κοινωνικής Δικτύωσης. Η αγέλη έχει αφήσει να την οδηγεί ένα τυχαίο μέλος υποδεικνύοντάς της τους επόμενους εχθρούς. Ο αρχιπίθηκος έχει βρει τον κατεξοχήν δικό του χώρο και τώρα μπορεί απ’ όπου βρίσκεται να δίνει το πρόσταγμα στους άλλους πιθήκους ώστε να πιθηκίζουν ασύστολα χωρίς να χρειάζονται χρόνο για να σκεφτούν ή να προβληματιστούν σε σχέση με τις αντιδράσεις τους. Σε μερικές περιπτώσεις ο πίθηκος κι ο αρχιπήθικος είναι αστεία πλάσματα και σε κάνουν να γελάς, αυτό είναι αλήθεια. Όμως στην πραγματικότητα είναι αμφότεροι πολύ επικίνδυνοι. Είναι πολύ επικίνδυνοι γιατί στερούνται κρίσης, γιατί λειτουργούν πάντα με τη λογική του όχλου, γιατί τελικά είναι ανεύθυνοι. Τί να καταλογίσεις σ’ ένα πίθηκο; Κι όμως, μπορείς να του καταλογίσεις πολλά. Και πρώτα απ’ όλα ότι το κράξιμο δεν είναι ούτε πολιτική στάση, ούτε και κοινωνική αντίδραση. Είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό πιθήκου.