Απ’ την πρόσφατη πολιτιστική ειδησεογραφία αλιεύω δύο ενδιαφέροντα νέα που συνδέονται με το αναπόφευκτο.

Ο Ντέμιεν Χέρστ ποζάρει μπροστά από ένα απ’ τα περίφημα έργα του με τις πεταλούδες. Η κριτική που δέχτηκε ήταν σφοδρή, καθώς χρειάστηκε να εξοντωθούν 9.000 πεταλούδες «στο όνομα της τέχνης» όπως αναφέρεται στο Huffington Post. Σκέφτομαι: Τί είναι αληθινό; Τί είναι ηθικό; Τί είναι ανήθικο; Τί είναι επιτρεπτό; Πού είναι τα όρια; Τί νομιμοποιεί ένα έργο που προκειμένου να δημιουργηθεί πρέπει να καταστρέψει; Πώς δικαιολογώ ένα διακοσμητικό έργο που έχει «θυσιάσει» πεταλούδες; Μήπως είμαι υπερβολικός; Η φύση ανακυκλώνει, η φύση καταναλώνει και αποσυνθέτει κι ανασυνθέτει, γιατί όχι κι ο άνθρωπος; Πόσο δύσκολο είναι να συμφιλιωθούμε με την σκοτεινή μας πλευρά; Μήπως με πονάει το συμβολικό επίπεδο, η θυσία της πεταλούδας για την τέχνη, ή απλά κολλάω στην επιφάνεια; Άραγε η τέχνη δεν είναι εξ’ ορισμού μια διαδικασία διατύπωσης ερωτημάτων; Και η ίδια η διατύπωση των ερωτημάτων δεν είναι άραγε κι αυτή η κατ’ εξοχήν τέχνη;

Ο καλλιτέχνης Τόμας Χίσχρορν δεν χρειάστηκε να εξοντώσει κανέναν. Βρήκε την καταστροφή έτοιμη. Κι αποφάσισε να ανασυνθέσει το ναυάγιο του Κόστα Κονκόρντια, παρουσιάζοντάς το ως έργο τέχνης στη Gladstone Gallery στο Chelsea. Τα ερωτήματα κι εδώ είναι αμείλικτα:

Όλα προορίζονται για την αισθητικοποίησή τους; Άραγε ζούμε στον αστερισμό του ατυχήματος του Μποντριγιάρ; Τί προσφέρει στον άνθρωπο σήμερα η τέχνη; Μπορεί να τον ανακουφίσει; Πρέπει να τον αφυπνίσει; Να τον ενεργοποιήσει; Να τον ψυχαγωγήσει; Έχει κάποιο καθήκον τέλος πάντων ή απλά οφείλει να υπάρχει, όπως λένε μερικοί; Έχει ο καλλιτέχνης κάποια ευθύνη απέναντι στην κοινωνία; Είναι τελικά ο θάνατος και η καταστροφή που μάς προκαλούν τόσο δέος και φόβο; Ή όλα γίνονται σαν μια προσπάθεια να ξεπεράσουμε ή έστω να διαχειριστούμε το άγχος του θανάτου; Τί μένει πια να δούμε για να αποφασίσουμε να ζήσουμε;