Η Μέντη Μέγα κι η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών παρουσιάζουν τις «Τρίπλες και τριπλέτες» μια παράσταση για εφήβους που διαπραγμετεύεται τη σχέση τέχνης και αθλητισμού, τιμών και αξιών, ανθρώπου και μηχανής.

Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού της προγράμματος, φέτος η Στέγη φιλοξενεί την χορογράφο Μέντη Μέγα, με μια εφηβική παράσταση χορού και λόγου, ιδιαίτερα επίκαιρη. Οι «Τρίπλες και τριπλέτες» θα παίζονται αποκλειστικά σε γήπεδα μπάσκετ και κλειστά γυμναστήρια σχολείων, απ’ τις 6 Νοεμβρίου 2017 ως τις 22 Μαίου 2018. Καθώς είχα την τύχη να δω το έργο στη γενική του πρόβα, αλλά και να συμμετάσχω σε συζητήσεις κατά την παραγωγή του), νιώθω την ανάγκη να μοιραστώ μερικές σκέψεις με αφορμή το έργο.

Ζούμε σ’ έναν κόσμο που όλα θέλουν να μετρηθούν και να αναμετρηθούν. Ζούμε στην εποχή του quantification, της ποσοτικοποίησης. Φοράμε βραχιόλια που μετρούν τα βήματά μας και αγωνιούμε για τον αριθμό των likes και των ακολούθων μας στα social media. Ζούμε τον θρίαμβο της επίδοσης. Γινόμαστε επιδοσιακά υποκείμενα, τίγκα στο άγχος της πρωτιάς. Γι’ αυτό κι ο πρωταθλητισμός είναι τόσο συναφής με την εποχή μας. Γι’ αυτό κερδίζουν τόση δημοφιλία οι πάσης φύσης διαγωνισμοί, τα talent shows, οι ψηφοφορίες, οι κατατάξεις.

Όλες οι απόπειρες μέτρησης υπόσχονται μια χειροπιαστή απόδειξη της αξίας σ’ έναν κόσμο που όλες οι ποιότητες σχετικοποιούνται και το μη μετρήσιμο τρομάζει. Σ’ έναν κόσμο εφήμερων και πλασματικών αξιών, όλα πρέπει να αποτιμηθούν σε κάποιο είδος χρηματιστηρίου. Στην πραγματικότητα έτσι πιανόμαστε όλοι στην παγίδα της τιμολόγισης. Οι αξίες δεν είναι εύκολο να μετρηθούν. Κάθε απόπειρα αποτίμησης μιας ανθρώπινης αξίας μοιάζει αυθαίρετη, για να μην πούμε γελοία. Ποιός είναι ο πιο ευαίσθητος; Ποιός είναι ο πιο γενναιόδωρος; Ποιός είναι ο πιο συμπονετικός, ο πιο θαρραλέος, ο πιο ανασφαλής; Πόση είναι η αγάπη ενός γονιού για το παιδί του; Πόσο πονάει η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου;

Όμως αν ο αθλητισμός κι όλες οι αγωνιστικές κι ανταγωνιστικές συνθήκες θέλουν να μας εμφυσήσουν ένα είδος νοήματος και σκοπού, τι λόγο ύπαρξης έχει η τέχνη; Εύκολα μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ότι τουλάχιστον στα Μέσα μαζικής ενημέρωσης, ακόμα και την τέχνη επιχειρούν να την καταστήσουν μετρήσιμο μέγεθος. Μετριέται όμως η τέχνη; Μετριέται η συγκίνηση; Μετριέται το νοήμα; Μετριέται η απόγνωση; Η ελπίδα; Καθετί που μας καθιστά ανθρώπους, η έκφρασή μας εν προκειμένω, δε μετριέται. Έχουμε μονάδες μέτρησης και τιμές για να αποφεύγουμε τη σύγκρουση, κι αυτό είναι θετικό. Έχουμε επίσης μηχανισμούς ανάδειξης, και αριστείας για να προοδεύουμε επιστημονικά -πολύ καλώς. Αλλά χωρίς την τέχνη, χωρίς την ελεύθερη διατύπωση ποιοτικών ερωτήσεων, χωρίς την αισθητική απόλαυση, το στοχασμό, τη σωματική και τη διανοητική πρόσληψη της πραγματικότητας που μας επιφυλάσσει το έργο τέχνης, δεν είμαστε παρά μηχανές. Μια μηχανή δε θα νιώσει ποτέ το μεγαλείο, ή το νόημα μιας αμφίσημης, μιας αινιγματικής εικόνας. Κι όμως οι μηχανές είναι απολύτως μετρήσιμες. Λειτουργούν με απόλυτους κανόνες, έχουν καθορισμένες στην εντέλεια τιμές και ρυθμίζονται βάσει μετρήσεων. Δεν έχουν συναισθήματα, αλλά μπορούν γρήγορα να κατατάξουν, να συγκρίνουν, να βαθμολογήσουν.

Ευτυχώς δεν είμαστε ακόμα μηχανές. Και δε θέλουμε να γίνουμε μηχανές, όσο κι αν η εποχή μας πηγαίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Ίσως γι’ αυτό χρειαζόμαστε σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε την τέχνη. Για να μας υπενθυμίζει όλες τις σπουδαίες ποιότητες που μας καθιστούν ανθρώπους. Οι «Τρίπλες και τριπλέτες» είναι μια σπουδαία αφορμή για να ανακαλύψουν οι έφηβοι την χαρά του παιχνδιού, το νόημα της τέχνης και τη δύναμη της ελεύθερης δημιουργίας. Μη το χάσετε, θα με θυμηθείτε.

Αν θέλετε να έρθει η παράσταση και στο δικό σας σχολείο, επικοινωνήστε με τους πολύ εξυπηρετικούς ανθρώπους της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

[Σημ. Η Μέντη Μέγα είναι σύζυγός μου.]