Ζούμε σε παραληρηματικούς καιρούς. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, μαζί με την οικονομική κρίση και τα πολιτικά αδιέξοδα, ανέδειξαν ένα είδος λόγου που τα τελευταία χρόνια γινόταν όλο και πιο δημοφιλές στην χώρα. Τώρα μοιάζει να έχει συστηματοποιηθεί, να έχει γίνει μανιέρα. Οι ανεβασμένοι τόνοι, τα ουρλιαχτά, τα άδεια βλέμματα στις κάμερες, οι σκηνές αλλοφροσύνης, οι αφοριστικοί μονόλογοι, όλα δείχνουν ότι ο πολιτικός λόγος έχει περάσει σε μια παραληρηματική φάση. Γι’ αυτό και η φράση πολιτικός πολιτισμός ακούγεται πια μόνο ευφημιστικά. Φαίνεται ότι πρέπει να περάσουμε απ’ αυτή την “απολίτιστη” κι άκρως νοσηρή φάση, για να ξαναβρούμε την αξία του δομημένου διαλόγου, της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων και της σύνθεσής τους σ’ ένα κοινό αφήγημα. Θα πάρει καιρό αυτό και θα είναι όπως φαίνεται πολύ επώδυνο.

Ο πολιτικός λόγος, ο δημόσιος λόγος, αλλά κι ο λόγος της καθημερινότητας αποκτά ολοένα και περισσότερο χαρακτηριστικά παραληρηματικού λόγου. Ο άνθρωπος που βρίσκεται σε παραλήρημα δεν ακούει τον άλλον, δεν επικοινωνεί, δεν περιμένει απάντηση. Ο παραληρών δε συμμετέχει σε διάλογο, είναι ένας άνθρωπος που έχει χάσει την υπομονή του, που δυσκολεύεται να δείξει ανοχή στον άλλον ή στο διαφορετικό. Το παραλήρημά του είναι ένας καταγγελτικός μονόλογος που “τα ξέρει όλα”. Τώρα που σας μιλώ, εγώ ο ίδιος παραληρώ. Το παραλήρημα είναι το κατεξοχήν σύμπτωμα ενός απελπισμένου ανθρώπου. Η διάχυτη απελπισία αντανακλάται στον παραληρηματικό λόγο των ανθρώπων που δε βρίσκουν άλλο τρόπο να παρέμβουν στη ροή των πραγμάτων. Όταν νιώθεις ότι δεν ακούγεσαι, ότι δε σε λαμβάνουν υπόψη τους, ότι δεν έχεις επιλογές, ότι είσαι χαμένος, παραληρείς. Είναι μια απέλπιδα προσπάθεια να πεις «είμαι κι εγώ εδώ». Παραληρείς με κάθε τρόπο προκειμένου να κάνεις αισθητή την παρουσία σου. Γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ακουστείς καταφεύγεις στο παραλήρημα για να επαναλάβεις όσα σε απασχολούν. Το παραλήρημα λειτουργεί σαν ένας συνδετικός κρίκος του εαυτού. Είναι μια νευρωτική ή και ψυχωσική μερικές φορές αντίδραση, αλλά είναι αδύνατο να αποφευχθεί, όταν υπάρχει απόλυτη αίσθηση ανημπόριας, τρόμου, πανικού. Επαναλαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια λόγια, κορυφώνοντας την ένταση, ακόμα και βγαίνοντας εκτός εαυτού, οι παραληρούντες νιώθουν ότι η ύπαρξή τους έχει κάποιο νόημα, ότι μπορούν να συνεχίσουν να ζουν όπως και πριν. (περισσότερα…)

Οι διαβουλεύσεις κεκλεισμένων των θυρών ανήκουν σε μια εποχή κυριαρχίας προνομιούχων τάξεων κι όχι ηγετών που συνομιλούν και λογοδοτούν άμεσα στο λαό.

Κυριακή 13 Μαίου 2012. Μια εβδομάδα μετά τις εκλογές. Παρακολουθούμε στις τηλεοράσεις σε ζωντανή μετάδοση την είσοδο των αρχηγών των τριών πρώτων κομμάτων στο Προεδρικό Μέγαρο, προκειμένου να συζητήσουν την προοπτική μιας κυβέρνησης συνεργασίας, μετά απ’ την αποτυχία και των τριών να σχηματίσουν κυβέρνηση με τη διερευνητική εντολή που έλαβαν. Ακολουθεί φωτογράφιση στο τραπέζι παρουσία του Προέδρου. Φωτογράφοι, κάποιες αμήχανες εκφράσεις και τέλος. Οι πόρτες κλείνουν και η ζωντανή μετάδοση σταματά. Αναρωτιέμαι αν είναι θεμιτό να γίνονται κεκλεισμένων των θυρών τέτοιου είδους διαβουλεύσεις για την τύχη της ψήφου των πολιτών και καταλήγω στο ότι μια πραγματικά βαθιά και γνήσια, και διαφανής δημοκρατία θα μετέδιδε αυτή τη συζήτηση σε ζωντανή μετάδοση απ’ το Διαδίκτυο. Να δούμε κι εμείς οι πολίτες πώς αντιμετωπίζουν την εντολή που τους δώσαμε να μας κυβερνήσουν. Θυμίζω ότι οι πολιτικοί αρχηγοί είναι αντιπρόσωποι του λαού. Η κεκλεισμένων των θυρών διαβούλευση δεν παραπέμπει σε δημοκρατικές διαδικασίες. Αντίθετα, θυμίζει την εκλογή του Πάπα, ή παρασκηνιακές συζητήσεις. Όμως εδώ μιλάμε για τη διακυβέρνηση της χώρας, για το κατεξοχήν προσκήνιο. Οι κλειστές πόρτες ενισχύουν την απόσταση ανάμεσα στους πολίτες και τους πολιτικούς. Σήμερα έχουμε τα Μέσα, κι έχουμε την υποχρέωση να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Οι πολιτικοί μας αντιπρόσωποι είναι άνθρωποι σαν κι εμάς που τους εξουσιοδοτούμε να προωθούν πολιτικές που εμείς έχουμε εγκρίνει με την ψήφο. Αν δεν εμβαθύνουμε τη Δημοκρατία, η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους πολιτικούς του αντιπροσώπους και το πολιτικό σύστημα δε θα ανακτηθεί. Ακούω τώρα, λίγες ώρες μετά τη συζήτηση των 3 αρχηγών ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε τη δημοσίευση των πρακτικών της διαβούλευσης, κάτι πολύ θετικό. Φαίνεται ότι δεν απέχουμε πολύ απ’ τη μέρα που οι συζητήσεις τέτοιου είδους θα γίνονται σε ζωντανή μετάδοση απ’ το Διαδίκτυο, για να γνωρίζει ο πολίτης πώς ακριβώς συζητιέται το παρόν και το μέλλον όλων μας στην κεντρική πολιτική σκηνή.