Το βιβλίο είναι -εκτός των άλλων κι εξαιτίας των άλλων- ένα εμπορεύσιμο προϊόν πολύ ιδιαίτερο. Γι’ αυτό κι ό,τι αφορά στην προώθησή του πρέπει να είναι επίσης πολύ ιδιαίτερο.

Τα καταναλωτικά προϊόντα αξιολογούνται συνήθως με βάση την ικανοποίηση του πελάτη. Όταν ένα αυτοκίνητο κάνει αυτά που υπόσχεται στις διαφημίσεις, κανείς δεν έχει παράπονο. Ένα βιβλίο όμως ποτέ δεν είναι σίγουρο ότι θα ικανοποιήσει τον αγοραστή του. Ο υποκειμενισμός μπορεί να κάνει οποιονδήποτε να ζητήσει τα λεφτά του πίσω, ή έστω να μην αγοράσει δεύτερο βιβλίο του ίδιου συγγραφέα. Είναι ένα πολύ ιδιαίτερο προϊόν γιατί συνδέεται με τη γνώση και την αισθητική απόλαυση. Μπορεί να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια που αξιολογούν ένα βιβλίο φυσικών επιστημών, αλλά τί να πει κάποιος για ένα λογοτεχνικό έργο; Το βιβλίο έχει ίσως τα πιο αντιφατικά χαρακτηριστικά που μπορεί να έχει κάποιο προϊόν. Γι’ αυτό κι είναι πολύ δύσκολη η προώθησή του. Συνήθως, φωτίζοντας κάποια ελάχιστα χαρακτηριστικά ενός βιβλίου ή του συγγραφέα του οι διαφημιστές κατορθώνουν να περάσουν μια πολύ γενική εικόνα ενός βιβλίου. Στην πραγματικότητα ωστόσο δε μπορούν να πάνε πολύ μακριά. Το θρίλερ κόβει την ανάσα, η αισθηματική ιστορία συγκινεί, το ιστορικό μυθιστόρημα αναπλάθει πιστά, η βιογραφία ζωντανεύει τα γεγονότα, το δοκίμιο περιγράφει σφαιρικά κ.λπ. κι ο συγγραφέας έχει κοφτερό βλέμμα, εξαιρετική ευφυία, δυνατά συναισθήματα κ.λπ. Συνήθως η προώθηση των βιβλίων πέφτει πάνω σε στερεότυπα γιατί τα βιβλία δύσκολα μπορούν να συμπυκνωθούν σε μια χούφτα εικόνων ή προτάσεων. Τα βιβλία είναι εμπειρίες που απαιτούν συγκέντρωση και χρόνο, συγκροτούν περιβάλλοντα, αναπτύσσουν συλλογισμούς, έχουν διάρκεια και βάθος.

Γι’ αυτό το λόγο κατά τη γνώμη μου έχουν μεγάλη ευκαιρία να προωθηθούν κατάλληλα στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Βλέπω πολλούς εκδοτικούς να αναπαράγουν φωτογραφίες αναγνωστών ή και δικές τους με εξώφυλλα βιβλίων σε παραλίες ή άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Παρατηρώ επίσης να διεξάγουν συνεχώς διαγωνισμούς. Όλα αυτά είναι θεμιτά αλλά καταλήγουν τόσο κοινότοπα που στο τέλος δεν τα προσέχεις. Μετά απ’ την εκατοστή φωτογραφία βιβλίου σε μια παραλία, δε σε νοιάζει πια ούτε ο τίτλος, ούτε ο εκδοτικός ούτε τίποτα, το μόνο που σ’ ενδιαφέρει είναι να μην ξαναδεί φωτογραφία εξωφύλλου σε παραλία. Το ίδιο και με τους διαγωνισμούς. Οι άνθρωποι καταλήγουν να θέτουν υποψηφιότητα για να κερδίσουν βιβλία που δεν τους ενδιαφέρουν καν. Πώς προωθείται έτσι η φιλαναγνωσία ή έστω η εμπορική αξία των βιβλίων;

Πιστεύω ότι λόγω κεκτημένης ταχύτητας, άγνοιας και οκνηρίας υιοθετούνται κάποιες πρόχειρες στρατηγικές για την προώθηση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που τελικά δεν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα. Ακόμα και η διαφήμιση στο Facebook γίνεται με προχειρότητα. Δυστυχώς, αυτό που δε βλέπουμε να γίνεται από την πλευρά των εκδοτικών είναι η σοβαρή παραγωγή περιεχομένου. Αυτό περιμένουν απ’ αυτούς οι αναγνώστες, αυτό αγοράζουν όταν πηγαίνουν στα βιβλιοπωλεία. Ως επιχειρήσεις περιεχομένου οι εκδοτικές εταιρείες πρέπει να εστιάζουν ακριβώς σ’ αυτό, στους τρόπους δηλαδή που θα το προωθήσουν και θα το αναδείξουν. Οι τρόποι είναι πολλοί περισσότεροι απ’ τους διαγωνισμούς, τις φωτογραφίες στην παραλία και τις ευκαιριακές διαφημίσεις στο Facebook. Το άλλοθι της κρίσης και των χαμηλών προϋπολογισμών δεν θα πείσει κανέναν. Για να εμπλέξεις τους δυνητικούς αναγνώστες σου στη συζήτηση για τα βιβλία πρέπει να μάθεις τί τους ενδιαφέρει και να τους εξάψεις το ενδιαφέρον με πολλούς τρόπους. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σου προσφέρουν μια τεράστια ευκαιρία σ’ αυτή την κατεύθυνση, ο πλούτος των εργαλείων είναι τεράστιος. Άδραξέ την αυτή την ευκαιρία λοιπόν κι απάλλαξέ μας απ’ τις φωτογραφίες εξωφύλλων σε παραλίες…