Παρακολουθώ τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και διαρκώς απογοητεύομαι για το επίπεδο της πληροφόρησης που παρέχουν, τη μονομέρεια, και την έλλειψη δημιουργικότητας που τα χαρακτηρίζει. Ωστόσο, δύο απ’ τα κυριότερα προβλήματά τους σήμερα είναι η σκανδαλωδώς μεγάλη διάρκειά τους κι η έμμονη προσκόλλησή τους στο αρνητικό.

Η διάρκεια των δελτίων θα έπρεπε να μην υπερβαίνει τα 15-20 λεπτά. Μέσα σε 15, το πολύ 20 λεπτά υπάρχει αρκετός χρόνος να παρουσιαστούν όλα τα μείζονα θέματα της επικαιρότητας, τόσο της εγχώριας όσο και της διεθνούς. Σε άλλες εκπομπές μπορεί να γίνει εμβάθυνση για μεγάλα ζητήματα της επικαιρότητας που χρίζουν εκτενέστερης ανάλυσης. Και μαζί να αναδειχθεί η σημασία της ερευνητικής δημοσιογραφίας που τόσο έχει υποβαθμιστεί.

Σκέψου έναν φίλο σου που ήταν μάρτυρας σ’ ένα μεγάλο γεγονός, και τυχαίνει παράλληλα να είναι δημοσιογράφος. Μέσα σε 3 λεπτά θα σου είχε δώσει όλες τις πληροφορίες που θα σου ήταν χρήσιμες. Αν συνεχίσει να σου δίνει περισσότερες πληροφορίες, πιθανότατα να κουραστείς. Το ίδιο ισχύει και για τα media. Αυτό το προϊόν των ειδήσεων της μίας ώρας είναι εγγυημένη συνταγή παραπληροφόρησης του κοινού. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δε μπορεί να παρακολουθήσει παραπάνω από 15 λεπτά ένα θέμα, εκτός κι αν αυτό είναι μια ιστορία.

Ποιά είναι η ιστορία, η αφήγηση, των ειδήσεων της ελληνικής τηλεόρασης; “Στον κόσμο μας γίνονται πολλά πράγματα, τα περισσότερα των οποίων είναι ανησυχητικά. Πόλεμοι, διαφθορά, ληστείες, ρύπανση, κάθε μέρα πάμε απ’ το κακό στο χειρότερο. Σποραδικά, συμβαίνει και κάτι καλό, μια επιτυχία στον αθλητισμό, ένας θετικός δείκτης στην οικονομία, ένα βραβείο στον πολιτισμό, αλλά αυτό δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ. Τα προβλήματα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια κι ένταση”.

Συζητάμε εδώ και 4 χρόνια τρόπους για να βγούμε απ’ την κρίση και δεν έχουμε εστιάσει στην ποιότητα της πληροφόρησης και της ενημέρωσής μας. Δεν έχει εμπεδωθεί ακόμα το γεγονός ότι μόνο όταν ενημερωθούμε κατάλληλα θα είμαστε εφοδιασμένοι με την απαραίτητη γνώση για να κάνουμε τα επόμενη βήματά μας. Με την προσκόλληση στο συναίσθημα της οργής και του φόβου δε θα κάνουμε πολλά αξιοσημείωτα -αλλά βέβαια θα εκτονωθούμε. Οι αποσπασματικές ειδήσεις δεν είναι κάτι που μπορεί να μας βοηθήσει σε μια εποικοδομητική κατεύθυνση. Είναι πασίδηλο ότι μάς λείπει μια συγκροτημένη αφήγηση σε πολλά επίπεδα. Τα media θα μπορούσαν να παίξουν αυτό το ρόλο αλλά όταν το επιχειρούν κινδυνεύουν να διολισθήσουν στη λογική της προπαγάνδας ενώ στην καλύτερη περίπτωση θα έπρεπε απλά να διευκολύνουν το κοινό να βελτιώσει τη ζωή τη δική του και των άλλων.

Η πρότασή μου είναι απλή. Χρειάζεται να μειωθεί ο χρόνος των δελτίων κι εκτός από ειδικές περιπτώσεις, να ξεκινούν με θετικές ειδήσεις. Καθημερινά συμβαίνουν μικρά θαύματα στη χώρα μας, γιατί να μην παρουσιάζονται σε προνομιακή ώρα; Ομάδες ανθρώπων δημιουργούν νέα παραδείγματα, επιχειρηματίες καταφέρνουν να μπουν σε ξένες αγορές και να θριαμβεύσουν, νέα παιδιά εφεύρουν σπουδαίες λύσεις, συλλογικότητες ανακαλύπτουν τρόπους και διορθώνουν παθογένειες, καλλιτέχνες εμπνέουν δράσεις και δημιουργούν ρεύματα, επιστήμονες κάνουν ανακαλύψεις, καλές πράξεις ενσυναίσθησης φυτρώνουν εδώ κι εκεί, άνθρωποι βοηθούν συνανθρώπους, και πάει λέγοντας. Κι όμως όλος αυτός ο πλούτος θετικών ειδήσεων μένει αναξιοποίητος και ξεχασμένος διότι δεν εξυπηρετεί την καταστροφολογική αφήγηση των δελτίων.

Εννοείται ότι δεν προτείνω αφελώς κάποιο μοντέλο που υποβαθμίζει τα προβλήματα. Προτείνω να αλλάξει η εστίαση, κι αντί να ασχολούμαστε με το πρόβλημα να παρουσιάσουμε τις πιθανές του λύσεις. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι “τα κακά νέα πουλάνε”. Πουλώντας “κακά νέα” όμως υποβάλλουμε τους εαυτούς και τις κοινωνίες μας στην αδιάκοπη αρνητική επίδρασή τους. Αν θέλουμε να οικοδομήσουμε πιο υγιείς κοινωνίες θα πρέπει να δούμε τις ειδήσεις μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό, πιο ισορροπημένο πρίσμα.