Αν οι δημοσκοπήσεις είναι “φωτογραφίες της στιγμής”, το Twitter είναι “ακτινογραφία διαρκείας”

Συμμετέχω στις συζητήσεις του Twitter ενεργά εδώ και καιρό. Και κάθε μέρα εκπλήσσομαι με την κοινωνία στην οποία ζω. Θετικά κι αρνητικά. Σκέφτομαι ότι αν κάποιος παρακολουθεί με ερευνητικό ενδιαφέρον την timeline θα μπορεί να καταλάβει πολλά για το σήμερα. Έχω παρατηρήσει κάποιες κυρίαρχες τάσεις στη χρήση του Twitter κι αυτό με κάνει να πιστεύω ότι η εν λόγω πλατφόρμα, εκτός από μια πολύ άμεση και γρήγορη υπηρεσία ενημέρωσης, είναι και μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αποτύπωση τάσεων, διαθέσεων, καταστάσεων.

Για παράδειγμα έχω παρατηρήσει ότι η ειρωνεία είναι ένα στυλ πάρα πολύ διαδεδομένο στο Twitter. Επίσης, στην πλατφόρμα αυτή κυριαρχεί το ευφυολόγημα, είναι κατά κάποιο τρόπο ο παράδεισος του “εξυπνάκια”. Η επίδειξη πνεύματος, αλλά και σαχλαμάρας, είναι ίσως η πιο κοινή έκφραση στο Twitter. Πολιτικά, μερικοί χώροι υπερεκπροσωπούνται, ενώ άλλοι σχεδόν απουσιάζουν ολοκληρωτικά -τουλάχιστον απ’ τη δική μου timeline. Αυτός είναι κι ο μεγάλος περιορισμός. Καθένας μας βλέπει ένα μόνο κομμάτι όσων συμβαίνουν και συζητιούνται κάθε στιγμή. Αυτή τη στιγμή ακολουθώ γύρω στους 600 λογαριασμούς και μου φαίνονται ήδη αρκετοί. Ωστόσο, αν ήθελα να έχω μια πιο πλήρη εικόνα, θα έπρεπε ίσως να είχα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα. Για παράδειγμα δεν ξέρω αν το στο Twitter υπάρχει κάποιος που δηλώνει ανοιχτά φιλοναζί. Άραγε ανάλογους περιορισμούς δε γνωρίζουν και τα στατιστικά δείγματα των δημοσκοπήσεων; Όταν μας ρωτούν στις δημοσκοπήσεις, άραγε δεν υιοθετούμε μια πόζα; Πόσο ειλικρινείς είμαστε στις δηλώσεις και στις διατυπωμένες μας απόψεις, που ξέρουμε ότι θα μετρηθούν, θα αξιοποιηθούν και θα επηρεάσουν. Όπως και στις δημοσκοπήσεις, έτσι και στο Twitter οι άνθρωποι καταλαβαίνουμε ότι η γνώμη μας είναι σημαντική, κι ότι απευθύνοντάς τη στο Μέσο, την απευθύνουμε σε όλους.

Σε γενικές γραμμές το Twitter μοιάζει να είναι ένας αρκετά “πολιτισμένος” χώρος, με τη διαφορά ότι κυριαρχούν τα πιο “κρύα”, τα πιο εχθρικά, τα πιο κριτικά (αν μπορεί να ειπωθεί κάτι τέτοιο) αισθήματα. Η “αυτοσυγκράτηση” που δείχνει η πλειοψηφία, χάνεται σε περιόδους και στιγμές που συμαβαίνει κάτι έντονο. Θυμάμαι π.χ. το κάψιμο των ανθρώπων στη Marfin ή το Δεκέμβρη του ’08. Τότε έρχονται στην επιφάνεια τα πιο ακραία συναισθήματα ενώ τον υπόλοιπο καιρό ανταγωνιζόμαστε στη βάση της καλύτερης ατάκας και του εξυπνότερου σχολίου. Η εκτόνωση είναι δεδομένη. Αλλά που είναι εκείνες οι πιο λεπτές αποχρώσεις του δημόσιου λόγου, εκείνες οι ειλικρινείς κι άμεσες στιγμές που μόνο σε μυθοπλαστικές κατασκευές θα περίμενες να συναντήσεις ως τώρα; Νομίζω ότι βρίσκονται κι αυτές στο Twitter, κι εμφανίζονται σ’ αυτό που λέμε “ανύποπτο χρόνο”.

Προχθές λοιπόν, σε ανύποπτο χρόνο, την ώρα που στο βήμα της ημερίδας του Ινστιτούτου Επικοινωνίας βρισκόταν η Σοφία Γκιούσου κι εξηγούσε με πολύ γλαφυρό τρόπο την εμπειρία της συνεργασίας της ως μπλόγκερ με διαφημιζόμενους και διαφημιστές, διάβασα το Tweet του συντρόφου της και μπλόγκερ Μανώλη Μαυραντωνάκη.

Το έκανα αμέσως RT γιατί με συγκίνησε και μ’ έκανε να σκεφτώ πολλά. Οι βαθιά ανθρώπινες εκδηλώσεις στο Twitter είναι πραγματικά σπάνιες. Υπάρχει σίγουρα το φλερτ και οι φιλικές προσεγγίσεις, αλλά κάτι τέτοιες, πολύ ειλικρινείς κι ανοιχτές στιγμές, θεωρώ ότι είναι πολύ σπάνιες. Με αποτέλεσμα να αναρωτιόμαστε μήπως τελικά οι άνθρωποι γύρω μας, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και των προβλημάτων, έχουν σταματήσει να αγαπιούνται, έχουν σταματήσει να θαυμάζει ο ένας τον άλλον, έχουν σταματήσει να φιλιούνται, να ερωτοτροπούν, να φροντίζει ο ένας τον άλλον. Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές στο Twitter, ακόμα και η απλή ευγένεια ξεχνιέται. Παρασυρμένοι από την επικαιρότητα, τις δυσκολίες, τα εμπόδια που συναντάμε όλοι καθημερινά, ξεχνάμε πως είμαστε άνθρωποι, πως αγαπάμε άλλους ανθρώπους, πως τους θαυμάζουμε, πως σε τελική ανάλυση όλοι θέλουμε να είμαστε μαζί με τους ανθρώπους που έχουμε διαλέξει και μας έχουν διαλέξει. Ομολογώ ότι κι εγώ ο ίδιος το ξεχνάω αυτό όταν βρίσκομαι στο Twitter. Δεν προτείνω να μετατρέψουμε τη χρήση του Twitter σε ομαδική ψηφιακή ψυχοθεραπεία. Προτείνω να ανοιχτούμε λίγο και προς τις πιο ζεστές μας πλευρές, χωρίς το φόβο της επίκρισης των άλλων.
Σίγουρα είμαστε, οι περισσότεροι, πολύ θυμωμένοι, πάρα πολύ θυμωμένοι. Είμαστε όμως κι ευγνώμονες που ζούμε κι αναπνέουμε πλάι σε υπέροχους ανθρώπους, που μας αποδέχονται και θέλουν την προκοπή και την υγεία μας. Γιατί να μην το εκφράζουμε κι αυτό;