Για όσους αγνοούν το νόημα της λέξης “τρολ”, να πω ότι πρόκειται για μυθικά τέρατα που τρομοκρατούν πολίτες. Στο Διαδίκτυο η έννοια του τρολ είναι συνυφασμένη με χρήστες που μπαίνουν σε συζητήσεις και τις καταστρέφουν. Μια σύντομα περιήγηση στο Twitter είναι αρκετή για να δεις πώς λειτουργούν τα τρολ. Στην πραγματικότητα, τα τρολ κυριαρχούν στο δημόσιο διάλογο. Και δεν κυριαρχούν μόνο στο Διαδίκτυο. Όλη η δημόσια σκηνή, χωρίς υπερβολή, είναι στοιχειωμένη απ’ την κουλτούρα της λεγόμενης τρολιάς.

Τί άλλο από τρολιά είναι για παράδειγμα ο αναπόδεικτος ισχυρισμός ότι μας ψεκάζουν; Αν παρακολουθήσεις τις δηλώσεις, τις αντιδράσεις, τις κινήσεις των πολιτικών, των σχολιαστών, των δημοσιογράφων, κι όλων όσων παρεμβαίνουν στη δημόσια ατζέντα, συνειδητοποιείς ότι βαρύτητα αποκτούν κυρίως οι εντυπωσιοθηρικές, βαρύγδουπες κι ανόητες φράσεις και προτάσεις. Όσο πιο εξωφρενική είναι η έκφραση, η διατύπωση, αλλά και η ουσία αυτού που λέγεται τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να ακουστεί δημοσίως και να «συζητηθεί». Όσο πιο ψύχραιμη, πιο διαλεκτική, πιο συναινετική και σοβαρή είναι μια πρόταση, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχει να φτάσει στα αυτιά του κόσμου.

Έχουμε όλοι ευθύνες για τη γενίκευση του φαινομένου. Είναι προφανές ότι κάποιοι έχουν συμφέρον απ’ αυτό το καθεστώς με πρώτους και καλύτερους τους πολιτικούς σχηματισμούς, τα media και τις επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με όλους τους. Η κοινωνία βέβαια, βγαίνει σταθερά χαμένη. Χωρίς προσανατολισμό, χωρίς προοπτική ουσιαστικής ενημέρωσης, χωρίς συνθήκες εποικοδομητικού διαλόγου, οι πολίτες πέφτουν στην παγίδα καταλήγουν να γίνονται και οι ίδιοι τρολ, αναπαράγοντας τη μονοκουλτούρα της τρολιάς. Ο χαβαλές, η σάχλα, η υπερβολή, η ελαφρότητα, το γρήγορο εξυπνακίστικο σχόλιο, η ανωριμότητα, η ειρωνία, η οχλοκρατία, η μπούρδα γίνεται τώρα ο κανόνας του δημόσιου λόγου. Θα μπορούσαμε πια να μιλάμε για μια κανονική τρολοκρατία. Ένα πραγματικά ριζοσπαστικό κίνημα, θα έθετε σαν προτεραιότητά του την ψύχραιμη φωνή, την ταπεινότητα, την ορθολογική αντιμετώπιση των πραγμάτων, το σοβαρό διάλογο, τη έλλογη αντίδραση.

Η γνώμη μου είναι ότι η τρολοκρατία συνιστά ένα συντηρητικό φαινόμενο που δεν αφήνει ούτε την κοινωνία, ούτε τα άτομα να εξελιχθούν σ’ αυτό που τους αξίζει, κι ότι χρειάζεται να της αντισταθούμε σθεναρά, με επιμονή κι επιχειρήματα.